Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bí mật của quá trình chuyển hóa trong cơ thể

Muốn kiểm soát được cân nặng của mình, bạn phải hiểu rõ quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể mình.

Quá trình chuyển hóa đặc biệt là chuyển hóa lúc nghỉ giống như một bộ máy của cơ thể. Đó là năng lượng bạn đốt cháy chỉ giữ cho tim bạn đập, phổi bạn thở và các cơ quan khác hoạt động.

Nếu bạn không phải là vận động viên thực thụ thì chuyển hóa lúc nghỉ chỉ đạt từ 60 cho đến 75% lượng calo mà bạn đốt cháy mỗi ngày và con số này cũng rất khác nhau ở mỗi người. Nếu có hiểu biết về quá trình chuyển hóa cơ bản, bạn có thể tính được lượng thức ăn bạn ăn vào mà không làm tăng cân.

Những người có tỷ lệ chuyển hóa cơ bản cao tự nhiên có thể ăn nhiều hơn mà vẫn không tăng bị tăng cân hơn những người có tiến độ tiêu thụ calo chậm hơn. Nghe có vẻ hay đấy chứ? Bạn đã có một chiếc máy tuyệt vời đốt cháy hàng trăng calo một này mà không cần đứng lên ngồi xuống.

Nhưng đây mới là tin xấu này: rất khó để có thể thúc đẩy chuyển hóa cơ bản ra ngoài giới hạn định sẵn của nó mặc dù chúng ta có thể làm chậm lại quá trình này. Dưới đây là một vài những thông tin khoa học có thể giúp bạn giảm cân

Giấc ngủ

Các nhà nghiên cứu đã biết rằng một giấc ngủ ngắn sẽ dẫn tới việc tăng cân. Những người ngủ không đủ 6 tiếng vào ban đêm thường dẫn tới tình trạng thèm ăn và thèm đồ ngọt.

Hóa ra, việc thèm ăn không chỉ là vấn đề  duy nhất khi bạn ngủ không đủ, việc đó còn khiến chuyển hóa cơ bản chậm hơn.

 

Mặc dù những người có giấc ngủ hạn chế thường cảm thấy năng động và tỉnh táo trong nhiều giờ của một ngày nhưng chuyển hóa cơ bản có thể giảm 50-60 calo một ngày. Có thể đây không phải là lượng calo lớn nhưng nếu cộng lại trong nhiều ngày thì sẽ là một con số lớn.

Protein

Cơ thể chúng ta dành nhiều calo hơn cho việc tiêu hóa protein hơn là cho cacbonhydrat và chất béo. Như vậy sẽ tốt hơn nếu bạn ăn nhiều protein, nhưng người ta lại chưa chắc về việc ăn nhiều protein hơn có thể thúc đẩy tăng chuyển hóa cơ bản hay không. Đó mới chỉ là lý thuyết mà thôi. Một số nghiên cứu cho thấy nếu như lượng protein tăng thêm một chút thì chuyển hóa cơ bản tăng lên, nhưng nếu tăng nhiều thì lại không thấy chuyển hóa cơ bản tăng.

Chế độ ăn keto có thể giúp bạn có calo từ mỡ thay vì lấy calo từ đường như bình thường. Lượng calo được giải phóng ra từ chất béo và protein nhưng lại mất nhiều thời gian hơn.

Một nghiên cứu gần đây trên bệnh nhân thừa cân và béo phì theo hai chế độ ăn ít calo khác nhau. Chế độ đầu tiên có lượng carb nhiều hơn và lượng chất béo thấp hơn. Chế độ ăn thứ hai là chế độ keto - lượng chất béo cao nhưng lượng carb thấp. Protein ở cả hai chế độ là như nhau. Các đối tượng ở cả hai chế độ đều giảm cân nhưng chuyển hóa cơ bản của chế độ keto thì cao hơn một chút.

Vì vậy một thông điệp cho những ai đang muốn giảm cân là bạn không cần cắt giảm lượng protein mà tập trung vào cắt giảm lượng calo..

Giảm cân

Khi bạn giảm cân có thể chúng ta cố gắng chống chọi với việc tăng cân trở lại.

Bạn càng kéo trọng lượng của bạn xuống thì cơ thể của bạn càng cố gắng chống lại. Một cách cơ thể chống lại sự mất cân bằng đó là làm chậm lại sự trao đổi chất, càng giảm cân nhanh và nhiều thì chuyển hóa cơ bản càng chậm lại

Một loạt gần đây các nghiên cứu đã chỉ ra chính xác cách chuyển hóa cơ bản chậm lại một cách mạnh mẽ sau khi giảm cân. Những người béo phì được luyện tập thể dục lên tới 4 tiếng rưỡi mỗi ngày, và chế độ ăn nghiêm ngặt để giảm cân nhanh chóng và sau 7 tháng họ đã bắt đầu giảm cân. Nhưng giai đoạn sau khi cân nặng giảm đi chậm dần thì người ta đo được chuyển hóa cơ bản cũng giảm đi tới 600 calo một ngày. Đây là điều mà các nhà khoa học không thể ngờ tới và họ đã nghĩ tới giả thuyết là hoc môn leptin có thể đóng vai trò trong việc này.

Như vậy việc giảm cân nhanh chóng không hề tốt như nhiều người nghĩ. Các nhà khoa học đang cố gắng thuyết phục mọi người rằng giảm cân một cách từ từ sẽ sẽ là cách giảm cân bền vững hơn so với việc cắt giảm lượng calo đáng kể và vắt kiệt sức trong phòng tập.

Tham khảo thêm thông tin về quá trình chuyển hóa tại bài viết Bốn sự thật thú vị về quá trình chuyển hóa trong cơ thể

Bs. Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Webmd
Bình luận
Tin mới
  • 17/11/2025

    Thời điểm và cách ăn hạt chia giúp giảm cân

    Hạt chia được mệnh danh là 'siêu thực phẩm' hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ và protein dồi dào, giúp tạo cảm giác no kéo dài, từ đó kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể. Bí quyết để hạt chia phát huy tối đa hiệu quả là nằm ở thời điểm và cách chế biến...

  • 17/11/2025

    Bệnh viêm não tự miễn

    Viêm não tự miễn là bệnh xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào não. Các triệu chứng của viêm não tự miễn có thể khác nhau nhưng có thể bao gồm mất trí nhớ, thay đổi suy nghĩ, thay đổi hành vi và co giật. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết sau đây!

  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

  • 15/11/2025

    Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

    Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

Xem thêm