Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bí ẩn răng khôn: vì sao chúng mọc lâu như vậy?

Con người được biết đến là dành nhiều thời gian nhất cho sự trưởng thành và lớn lên của cơ thể. Trong số tất cả các loài động vật có vú lân cận nhất với chúng ta – đặc biệt là các loài vượn lớn, chỉ có loài tinh tinh đứng thứ hai sau con người khi nói về việc kéo dài thời gian phát triển. Tuy nhiên, ngay cả tinh tinh cũng phát triển một bộ răng đầy đủ trước khi chúng trưởng thành về mặt giới tính, nhưng tại sao loài người lại không mọc những chiếc răng này cho đến khi chúng ta gần hết tuổi thiếu niên hoặc trưởng thành?

Răng khôn là gì?

Theo các nhà khoa học, răng khôn là cặp răng trưởng thành cuối cùng mọc trong miệng của một người. Hầu hết mọi người đều có 2 bộ răng khôn và chúng đều mọc một cách an toàn, nhưng cũng có những người khác lại gặp phải các biến chứng khi mọc răng.

Răng khôn có thể gây nhiều ảnh hưởng, xảy ra khi không có đủ chỗ cho những chiếc răng khi mọc hoặc phát triển đầy đủ. Điều này có thể dẫn đến tổn thương các răng khác, gây đau và các vấn đề răng miệng. Trong một số trường hợp, răng khôn hoàn toàn tách rời và không gây ra vấn đề gì ngay lập tức. Tuy nhiên, vì chúng nằm ở các vị trí trong cùng và khó làm sạch nên khả năng bị sâu là dễ hơn, cùng với các bệnh về nướu và các vấn đề răng miệng đi kèm.

Khi răng khôn có khả năng gây ra các biến chứng răng miệng, chúng thường được phẫu thuật loại bỏ. Một số nha sĩ cũng khuyên nên loại bỏ những chiếc răng này kể cả khi không gây ra triệu chứng để ngăn chặn và đề phòng các vấn đề có thể xuất hiện trong tương lai.

Tại sao phải mất một thời gian dài trước khi mọc răng khôn?

Các nhà khoa học cho rằng một trong những bí ẩn dai dẳng về sự phát triển sinh học của con người là sự đồng bộ chính xác giữa sự xuất hiện của răng hàm với lịch sử sự sống và cách nó được điều chỉnh để xuất hiện.

Các nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu vấn đề này bằng cách thu thập các mẫu răng khác nhau và so sánh sự phát triển của chúng, trong đó có quá trình biến xương và răng của 21 loài linh trưởng thành mô hình 3D để khảo sát. Điều này có thể giúp định lượng được khoảng thời gian của cũng như mối quan hệ của nó với sự cân bằng tinh tế trong cơ chế sinh học bên trong hộp sọ đang phát triển của một người.

Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances với tiêu đề Quan điểm cơ sinh học về sự xuất hiện răng hàm và lịch sử sự sống của linh trưởng, các nhà khoa học đã giải thích rằng răng trưởng thành được sử dụng để nghiền thức ăn thành các hỗn hợp nhão thường phát triển trong nướu răng của chúng ta ở ba trạng thái, ở 6, 12, và 18 tuổi. Tuy nhiên, các loài linh trưởng khác có được những chiếc răng hàm trưởng thành hoàn chỉnh sớm hơn. Bất chấp những điểm tương đồng của con người với các giai đoạn phát triển của tinh tinh hay vượn, các loài linh trưởng này phát triển bộ răng hàm hoàn chỉnh khi 3, 6 và 12 tuổi. Điều này đặt ra giả thuyết do sự ảnh hưởng của sự sinh trưởng chậm, kéo theo tập quán và hành vi duy trì thức ăn chậm hơn khiến bộ hàm cũng phát triển chậm hơn.

Một yếu tố quan trọng hạn chế thời gian mọc răng đó chính là khoảng trống. Nếu hàm của một người không đủ lớn để vừa cho không gian mọc lên của những chiếc răng khôn, thì không có ích gì để ép chúng mọc nhanh hơn mức bình thường.

Đối vớ con người, khung xương hàm chúng ta thường không rộng và do đó, không có nhiều không gian. Đây là một vấn đề lớn đối với con người khi nói đến việc mọc các vị trí răng khôn. Theo các chuyên gia, hàm của con người phát triển chậm, có lẽ phần lớn là do lịch sử cuộc sống từ khi tiến hóa và sinh trưởng nói chung là chậm, kết hợp với khuôn mặt ngắn. Sự chậm trễ trong không gian về mặt cơ học tạo ra vị trí thích hợp cho răng khôn mọc lâu hơn, kéo theo việc mọc răng trùng với độ tuổi của con người lâu hơn.

Theo một nghiên cứu năm 2019 cho thấy răng khôn tồn tại để loài người có thể nhai thức ăn cứng từ tự nhiên, chẳng hạn như kiếm ăn thời kỳ hoang dã. Theo thời gian phát triển, khuôn mặt – vùng hàm và răng khôn bị va đập nhiều làm ngắn hàm do con người dần dần ăn các thức ăn mềm hơn. Một nghiên cứu khác từ Đại học Harvard vào năm 2015 xác định rằng khoảng 22% người không xuất hiện răng khôn - trong khi 22% người lại mọc răng khôn và gặp phải các ảnh hưởng của nó. Việc không mọc răng khôn có thể là một ví dụ về sự tiến hóa gần đây vì thức ăn hiện có ngày nay có thể không cần sử dụng đến những chiếc răng hàm thứ ba.

Những thay đổi khác về giải phẫu của con người theo thời gian bao gồm sự gia tăng tỷ lệ xương phía sau cơ thể, các mạch máu thay đổi hay sự biến mất của một số bộ phận cũng cho thấy quá trình tiến hóa đã ảnh hưởng nhiều đến hình dáng và đặc điểm cơ thể hiện nay. Nhìn chung, răng khôn của loài người mọc chậm hơn so với các loài động vật có vú gần giống với chúng ta nhất, và câu trả lời được chấp thuận nhiều nhất cho đến nay vẫn là sự thay đổi trong quá trình tiến hóa.

Tổng kết

Không phải ai cũng mọc răng khôn, và không phải ai cũng gặp phải các ảnh hưởng của việc mọc răng khôn. Những chiếc răng khôn là minh chứng cho sự phát triển của loài người trong một quãng thời gian dài.

Lời khuyên từ các chuyên gia là hãy đến cơ sở nha khoa để được khám và tư vấn khi có các dấu hiệu của việc mọc răng khôn. Răng khôn có thể gây ra các ảnh hưởng đến sức khỏe, do vậy cần được đánh giá và loại bỏ ngay khi cần thiết.

Tham khảo thêm thông tin tại: Có phải ai cũng có răng khôn?

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Sciencetimes) -
Bình luận
Tin mới
  • 02/05/2024

    Người làm việc ca đêm tăng nguy cơ bị béo phì

    Ngoài giấc ngủ bị gián đoạn, những người làm việc ban đêm còn phải đối mặt với thói quen ăn uống bị thay đổi, giảm hoạt động thể chất và sự thay đổi nội tiết tố, góp phần làm tăng nguy cơ béo phì. Người làm ca đêm cần chú ý chăm sóc cơ thể nhằm hạn chế mức độ ảnh hưởng, đảm bảo sức khoẻ để làm việc hiệu quả, an toàn.

  • 02/05/2024

    4 dấu hiệu trên da "tố" bạn có thể bị dị ứng rượu

    Bạn có thể đã nghe nói về dị ứng đậu phộng, sữa hoặc đậu nành, nhưng bạn đã bao giờ gặp thuật ngữ dị ứng rượu chưa? Cũng giống các loại dị ứng thực phẩm khác, dị ứng rượu là một vấn đề sức khỏe đáng quan tâm.

  • 02/05/2024

    8 lợi ích tuyệt vời của đi bộ thể dục

    Đi bộ không chỉ là hình thức tập thể dục đơn giản mà hầu hết mọi người đều có thể thực hiện mà còn là một hoạt động đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể. Dưới đây là 10 lý do khiến bạn muốn bắt đầu ngay hay tiếp tục duy trì hoạt động lành mạnh này:

  • 02/05/2024

    Giảm nguy cơ sa sút trí tuệ khi về già nhờ 8 thói quen lành mạnh

    Chứng sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer hiện chưa có biện pháp điều trị. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện thói quen sinh hoạt lành mạnh ngay từ sớm để giảm nguy cơ suy giảm chức năng nhận thức khi về già.

  • 01/05/2024

    5 sai lầm phổ biến khi tắm gây hại cho làn da

    Tắm là nhu cầu vệ sinh cơ bản và cần thiết của mỗi con người. Nhưng nhiều người trong chúng ta khi tắm thường mắc phải một số sai lầm dẫn đến tác hại không hề nhỏ đối với sức khỏe làn da.

  • 01/05/2024

    Tiêu chí lựa chọn dầu ăn tốt cho sức khỏe

    Dầu ăn là nguyên liệu quen thuộc trong căn bếp của mỗi gia đình. Khi nấu ăn với dầu hàng ngày, bạn nên lựa chọn dầu ăn đáp ứng được các tiêu chí tốt cho sức khỏe.

  • 01/05/2024

    Những nguy hiểm của thừa cân có thể bạn không biết

    Thừa cân là một vấn đề ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại ngày nay do mất cân bằng dinh dưỡng và lối sống ít vận động, thiếu khoa học. Vấn đề này đang làm suy giảm sự tự tin và đẩy con người ta tiến gần hơn đến các nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe.

  • 01/05/2024

    5 dấu hiệu cảnh báo bệnh đái tháo đường bạn nên biết

    Đái tháo đường là căn bệnh phổ biến và đang có xu hướng trẻ hóa. Nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo bệnh có vai trò quan trọng trong việc điều trị.

Xem thêm