Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những hiểu biết cơ bản về cholesterol và bệnh động mạch vành

Bệnh động mạch vành xảy ra khi trong lòng của ít nhất một động mạch vành bị hẹp làm hạn chế dòng máu giầu oxy tới các mô cơ tim xung quanh. Xơ vữa động mạch là một quá trình khiến cho thành động mạch dày và cứng. Nó có thể dẫn tới tắc nghẽn hoàn toàn động mạch gây cơn đau thắt ngực/nhồi máu cơ tim.

Cholesterol
Cholesterol là một chất mềm giống chất béo được tìm thấy trong máu và trong tất cả các tế bào của cơ thể bạn. Cơ thể bạn sản xuất ra tất cả các cholesterol cần thiết. Low-density lipoprotein (LDL hoặc 'xấu') cholesterol có thể cùng với chất béo và các chất khác tạo lên các bức tường bên trong động mạch của bạn. Động mạch có thể bị đông máu và hẹp lại, và lưu lượng máu giảm. High-density lipoprotein (HDL or 'tốt') cholesterol mang các cholesterol có hại ra khỏi động mạch và giúp bảo vệ bạn khỏi cơn đau tim và đột quỵ.
 
Chỉ số cholesterol (Cholesterol core)
Cholesterol là một chất sáp được sản xuất và giải phóng vào máu bởi các tế bào trong gan. Cơ thể sử dụng cholesterol để tạo màng tế bào, hỗ trợ tiêu hóa, chuyển đổi vitamin D ở da và phát triển các loại hormon. Cholesterol được dự trữ trong một vỏ bao không thấm nước của lipid (chất béo), vỏ bao này được các protein đặc biệt đan chéo bên trong và bên ngoài của lớp ngoài cùng, hình thành lên các hạt. Những hạt này được gọi là lipoprotein. Trong khi có vài loại lipoprotein thì chỉ số cholesterol của bạn chỉ đo được hai loại:
 
- Low density lipoproteins (LDL) được coi là cholesterol "xấu". Trong khi hệ thống tuần hoàn vận chuyển cholesterol cần thiết tới tất cả các phần của cơ thể thì nếu có quá nhiều LDL trong hệ thống có thể dẫn tới bệnh lý động mạch vành do sự tích tụ LDL trong thành động mạch.
 
 
- High density lipoproteins (HDL) được gọi là cholesterol "tốt" vì chúng loại bỏ chlesterol trong máu và thành động mạch. Chỉ số HDL cao hơn là mong muốn và sẽ làm cải thiện chỉ số cholesterol tổng thể của bạn.
 
 
Triglycerides là một lại chất béo được đóng gói/tích trữ cùng với cholesterol khi lipoprotein được hình thành trong các tế bào gan. Triglycerides được dự trữ trong chất béo trên toàn bộ cơ thể và có thể là một nguồn năng lượng, như carbonhydrates. Các chỉ số cholesterol của bạn sẽ hiển thị phép đo triglycerides. Chỉ số cao hơn bình thường có thể có nghĩa rằng bạn có nguy cơ cao hơn phát triển bệnh động mạch vành.
 
 
 
Cholesterol và bệnh động mạch vành
Bệnh động mạch vành xảy ra khi trong lòng của ít nhất một động mạch vành bị hẹp làm hạn chế dòng máu giầu oxy tới các mô cơ tim xung quanh. Xơ vữa động mạch là một quá trình khiến cho thành động mạch dày và cứng. Nó có thể dẫn tới tắc nghẽn hoàn toàn động mạch gây cơn đau thắt ngực/nhồi máu cơ tim
 
 
Quá trình bệnh bắt đầu khi LDL cholesterol (cholesterol "xấu") tích tụ trong thành động mạch. Cơ thế có đáp ứng miễn dịch để tự bảo vệ và gửi các bạch cầu được gọi là đại thực bào (macrophages) tới nuốt các cholesterol xâm lấn trong thành động mạch. Khi các đại thực bào no cholesterol thì chúng được gọi là các tế bào bọt (foam cells) do vẻ bề ngoài của chúng. Khi các tế bào bọt tụ tập trong thành động mạch nhiều hơn, một vệt chất béo phát triển giữa lớp nội mạc và trung mạc. Nếu quá trình này không dừng lại, các vệt chất béo trở thành mảng bám (plaque) đẩy lớp nội mạc vào lòng mạch làm thu hẹp dòng chảy của máu.
 
 
 
Mảng bám phát triển một lớp áo sợi ở các mép ngoài cùng. Nhưng nếu cholesterol tiếp tục được thu thập trong các tế bào bọt bên trong mảng bám, lớp áo sợi bên ngoài có thể suy yếu và cuối cùng là vỡ. Các động mạch tận nhỏ hơn có thể nhanh chóng bị tắc nghẽn. Theo thời gian, máu đông có thể phát triển tại vị trí vỡ và làm tắc nghẽn hoàn toàn động mạch.
 
 
Nhồi máu cơ tim (cơn đau thắt ngực) xuất hiện khi mô cơ tim không nhận được oxy và chất dinh dưỡng thiết yếu.

Thuốc điều trị rối loạn cholesterol
 
 
Thuốc làm giảm cholesterol phổ biến nhất là statin.

Statin làm gián đoạn việc sản xuất cholesterol bằng cách ngăn chặn một loại men (enzyme) trong các tế bào gan. Điều này làm cho có rất ít cholesterol được giải phóng vào máu.
 
 
Một số statin cũng làm giảm quá trình viêm trong thành động mạch. Khi cơ thể giảm phản ứng với cholesterol xâm nhiễm thì các đại thực bào ít tới thành động mạch hơn để hình thành các tế bào bọt và mảng bám. Khi mảng bám ngừng phát triển bên trong động mạch thì lớp áo sợi bên ngoài vẫn vững chắc và ít có khả năng vỡ. Điều này được gọi là mảng bám ổn định.
 
ThS. BS. Lương Quốc Chính - Theo BSNT
Bình luận
Tin mới
  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

  • 14/12/2025

    Workshop "Con chậm tăng cân làm sao để bứt tốc?"

    Workshop dinh dưỡng miễn phí dành cho cha mẹ có con chậm tăng cân, hấp thu kém, nguy cơ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng

  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

  • 13/12/2025

    4 lý do ăn chuối có thể gây đau dạ dày và cách phòng ngừa

    Khi nói đến những thực phẩm dễ tiêu hóa, chuối thường nằm trong danh sách hàng đầu và thường được khuyên dùng để làm dịu cơn đau dạ dày. Vậy tại sao một số người lại đau dạ dày khi ăn chuối?

  • 13/12/2025

    Hạ đường huyết: Cơ chế, triệu chứng và hướng xử trí hiệu quả

    Hạ đường huyết là một trong những nỗi lo thường trực của người mắc bệnh tiểu đường. Đây không chỉ là một chỉ số trên máy đo, mà là một tình trạng nguy hiểm có thể ập đến bất cứ lúc nào, khiến cơ thể bạn kiệt sức và mất kiểm soát. Hiểu rõ về hạ đường huyết không chỉ giúp bạn chủ động phòng tránh mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe, thậm chí là tính mạng của chính mình.

  • 12/12/2025

    Ngược dòng thời gian để tri ân bạn cũ, chào mừng bạn mới

    Sức khỏe luôn là món quà vô giá và Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tự hào được đồng hành cùng bạn trong hành trình gìn giữ món quà ấy.

  • 12/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu hợp chất chống oxy hóa bảo vệ mạch máu

    Dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để bảo vệ mạch máu. Việc lựa chọn thực phẩm đúng là nền tảng giúp kiểm soát các nguy cơ như rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…

Xem thêm