Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về kháng kháng sinh

Dưới đây là những điều có thể bạn chưa biết về kháng kháng sinh:

Kháng kháng sinh là gì?

Vi sinh vật là những sinh vật có kích thước rất nhỏ, phải nhìn qua kính hiển vi như vi khuẩn, virus, một vài loại nấm, và kí sinh trùng. Có rất nhiều vi sinh vật vô hại hoặc thậm chí có lợi cho cơ thể người. Tuy nhiên, nhiều loại khác lại gây bệnh cho người, động vật và cả thực vật. Ví dụ như vi khuẩn gây viêm họng hay ngộ độc thực phẩm; virus gây cảm lạnh hoặc cúm mùa; những loại nấm gây nấm da chân hoặc bệnh nhiễm trùng nấm men; và kí sinh trùng gây bệnh sốt rét. Thuốc kháng vi sinh vật (sau đây gọi chung là kháng sinh) là các loại thuốc dùng để điều trị các bệnh viêm nhiễm gây ra bởi vi sinh vật, ví dụ như penecillin (kháng sinh diệt vi khuẩn), hay valacyclovir (thuốc chống virus), hoặc fluconazole (thuốc chống nấm).

Kháng kháng sinh là tình trạng vi sinh vật tiến hóa cho phép chúng tiếp tục sống và phát triển trong môi trường có sự hiện diện của thuốc kháng sinh. Hệ quả của tình trạng này chính là các loại thuốc trở nên kém hiệu quả hoặc thậm chí không có hiệu quả khi được sử dụng để điều trị bệnh. Và cũng có những loại nhiễm trùng khó điều trị hơn những loại khác.

Điều gì góp phần gây ra tình trạng kháng kháng sinh?

Những yếu tố sau đây đóng vai trò trong tình trạng kháng kháng sinh ngày càng tăng:

  • Bản thân việc sử dụng thuốc kháng sinh đã là một yếu tố để vi sinh vật tiến hóa và kháng lại theo tự nhiên
  • Kê đơn thuốc kháng sinh khi không cần thiết hoặc kê sai liều hoặc thời gian sử dụng, khiến vi sinh vật có thời gian để kháng lại thuốc. Ví dụ như kê thuốc kháng sinh cho những trường hợp cảm cúm do kháng sinh (antibiotic, phân biệt với thuốc kháng virus) chỉ có tác dụng với vi khuẩn chứ không có tác dụng với virus.
  • Điều trị nhiễm trùng bằng kháng sinh phổ rộng thay vì nhắm vào loại vi khuẩn cần tiêu diệt.
  • Kháng sinh thường được sử dụng trong bệnh viện, nơi có nhiều bệnh nhân mắc bệnh nặng. Tiếp xúc giữa nhân viên y tế và người bệnh là điều kiện lý tưởng cho vi sinh vật lây lan. Những bệnh nhân ốm nặng thường dễ bị nhiễm trùng và phải sử dụng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, việc sử dụng rộng rãi các loại thuốc này cộng với tiếp xúc gần giữa các bệnh nhân cũng tạo thuận lợi cho các vi sinh vật kháng thuốc dễ dàng lây lan.
  • Việc sử dụng kháng sinh trong nông nghiệp để kích thích tăng trưởng ở động vật cũng là một vấn đề lớn. Sử dụng kháng sinh ở động vật nuôi lấy thịt cũng làm gia tăng các vi khuẩn kháng thuốc. Sau đó, những vi khuẩn kháng thuốc sẽ truyền sang người khi ăn thịt từ những động vật đó.

Triệu chứng của kháng kháng sinh

Nếu tình trạng nhiễm trùng không cải thiện sau khi được điều trị với thuốc thì đó có thể là dấu hiệu của tình trạng kháng kháng sinh. Những mối đe dọa này bao gồm các dạng khác nhau của các loại bệnh như:

  • Bệnh lậu
  • Nhiễm trùng đường tiết niệu
  • Nhiễm trùng do vi khuẩn Staphylococcus aureus kháng methichillin (MRSA)
  • Bệnh lao
  • Viêm phổi
  • Sốt rét
  • Cảm cúm
  • Nhiễm nấm Candida

Nếu tình trạng kháng kháng sinh không được kiểm soát, những bệnh nhiễm trùng thông thường và vết thương nhẹ vốn vẫn có thể điều trị đơn giản có thể một lần nữa trở thành nguy hiểm chết người như khi chưa có kháng sinh.

Tình trạng kháng kháng sinh được chẩn đoán như thế nào?

Có thể tìm ra loại vi khuẩn gây ra bệnh và xác định mức độ kháng kháng sinh bằng các xét nghiệm nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, những xét nghiệm này có thể mất đến vài ngày hoặc thậm chí vài tuần để có kết quả.

Điều trị kháng kháng sinh như thế nào?

Bất cứ ai gặp phải tình trạng kháng kháng sinh khi bị nhiễm trùng đều nên đi bệnh viện càng sớm càng tốt. Bác sĩ có thể sử dụng những loại thuốc khác, sử dụng liều cao hơn, hoặc sử dụng thuốc trong thời gian dài hơn, kết hợp các loại thuốc, hoặc sử dụng những phương pháp điều trị không cần thuốc khác.

Biến chứng có thể xảy ra do tình trạng kháng kháng sinh?

Kháng kháng sinh có thể gây ra:

  • Xuất hiện những ổ nhiễm trùng nghiêm trọng hơn
  • Thời gian phục hồi lâu hơn
  • Tăng chi phí điều trị
  • Cần phải sử dụng thuốc đắt tiền hơn hoặc các phương pháp điều trị rủi ro hơn
  • Có khả năng tử vong

Phòng ngừa kháng kháng sinh như thế nào?

Việc loại bỏ hoàn toàn vi sinh vật kháng thuốc là không khả thi do vi sinh vật sẽ luôn biến đổi để thích nghi với môi trường. Tuy nhiên, điều có thể làm là hạn chế sự lây lan của vi sinh vật kháng thuốc và phát triển các phương pháp điều trị mới.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Kháng kháng sinh và cảm lạnh thông thường​

 

Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm