Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những loại đồ ăn có tính axit

Ăn quá nhiều đồ ăn giàu axit có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe không? Chế độ ăn paleo cho rằng có. Đây là một chế độ ăn bao gồm những loại thực phẩm giúp bạn đạt được sự cân bằng axit – kiềm trong cơ thể.

Rất nhiều chế độ ăn khác cũng khuyên bạn nên chú ý đến các loại đồ ăn có tính axit. Nhưng thực sự thì điều này nghĩa là gì? Ảnh hưởng của axit trong đồ ăn lên cơ thể là như thế nào và những loại đồ ăn nào giàu axit?

Định nghĩa về axit

Giá trị pH hay độ pH sẽ cho chúng ta biết một vật có tính axit, tính kiềm (bazơ) hay trung tính. pH = 0 là mức độ axit cao nhất, pH =14 là mức độ kiềm cao nhất, pH = 7 là trung tính. Ví dụ, axit trong ắc quy là có tính axit rất mạnh với pH =0, trong khi các loại chất lỏng có tác dụng làm sạch lại có tính kiềm với pH =14, nước tinh khiết là môi trường trung tính với pH= 7 và không có tính axit hay tính kiềm.

Cũng giống như các loại vật chất khác, các phần khác nhau của cơ thể cũng có nồng độ pH khác nhau. Độ pH lý tưởng của máu là từ 7.35 đến 7.45, tức là máu có tính kiềm nhẹ. Dạ dày thường có độ pH khoảng 3.5 vì môi trường axit sẽ giúp phân hủy thức ăn tốt hơn.

Ảnh hưởng của việc ăn quá nhiều đồ ăn có tính axit

Một chế độ ăn có quá nhiều đồ ăn có tính axít, ví dụ như protein có thể gây ra tình trạng nhiễm toan hay nhiễm axit nước tiểu. Tình trạng này có thể dẫn đến sỏi thận gọi là sỏi axit uric hình thành.

Quá nhiều axit có thể gây suy giảm xương và suy giảm cơ bắp. Nguyên nhân là bởi xương có chứa canxi, là chất mà cơ thể sẽ huy động sử dụng để duy trì độ ổn định pH của máu khi máu trở nên quá axit. Một số bằng chứng còn cho thấy rằng, axit phosphoric, thường có trong các loại soda tối màu, có liên quan đến việc suy giảm mật độ xương, đặc biệt là nếu bạn uống soda thay cho uống sữa – một loại đồ uống giàu canxi. Quá nhiều axit có thể làm tăng nguy cơ ung thư, gặp các vấn đề về gan và các bệnh tim mạch.

Dự phòng

Vì các sản phẩm cặn bã của cơ thể thường có tính axit, nên các nhà nghiên cứu tại đại học California ở San Diego gợi ý rằng, bạn nên ăn nhiều nguồn thực phẩm có tính kiềm, ví dụ như trái cây và rau xanh, với tỷ lệ 3 phần đồ ăn có tính kiềm/1 phần đồ ăn có tính axit. pH của thực phẩm trước khi bạn ăn không quan trọng bằng việc loại thực phẩm đó biến đổi như thế nào trong cơ thể bạn.

Mặc dù rất hiếm gặp, nhưng cũng có thể, pH nước tiểu sẽ bị nhiễm kiềm. Tuy nhiên, tại Mỹ, thì quá nhiều axit sẽ là vấn đề đáng lo ngại và hay gặp hơn. Nguyên nhân là vì có rất nhiều người thường xuyên ăn protein động vật, đường và ngũ cốc, cũng như tỷ lệ sử dụng thuốc kê đơn là rất cao.

Các loại đồ ăn giàu axit

Nếu bạn nghi ngờ bạn gặp vấn đề với axit, bạn có thể thay đổi chế độ ăn để cải thiện các triệu chứng. Các loại đồ ăn có xu hướng tạo ra nhiều axit mà bạn cần hạn chế hoặc tránh ăn bao gồm:

  • Ngũ cốc
  • Đường
  • Một số chế phẩm từ sữa
  • Thực phẩm chế biến sẵn
  • Thịt tươi và thịt chế biến sẵn, ví dụ như gà tay hay thịt bò muối
  • Soda và các đồ uống ngọt khác
  • Các loại thực phẩm và thực phẩm chức năng giàu protein

Bạn cũng nên tránh các loại đồ uống giàu phospho như bia hay chocolate nóng được làm từ hỗn hợp bột cacao đóng gói sẵn. Soda khoáng có thể sẽ là một sự thay thế tốt hơn. Nếu bạn vẫn muốn uống đồ uống có cồn, hãy chọn loại rượu đỏ có chứa ít phospho hay rượu vang trắng.

Một số loại thực phẩm sẽ sản xuất ra ít axit hơn soda và protein, nhưng chúng không cung cấp đủ kiềm như trái cây và rau xanh. Các chuyên gia vẫn chưa đưa ra được sự thống nhất về danh sách những loại thực phẩm này, nhưng bạn cũng nên hạn chế sử dụng bởi chúng có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng axit – kiềm trong cơ thể, bao gồm:
  • Các loại hạt, ví dụ như hạt điều, đậu phộng, óc chó
  • Hạt bí, hạt hướng dương
  • Các loại trái cây như việt quất, mâm xôi và mận
  • Dầu ngô
  • Các loại đồ ngọt, ví dụ như đường, mật mía, siro, mật ong được chế biến và chất tạo ngọt nhân tạo, như aspartame
  • Muối
  • Các loại gia vị, ví dụ như sốt mayonnaise, tương đậu nành (xì dầu) và giấm
  • Phomát cứng và đã qua chế biến
  • Ngũ cố, như ngô, gạo, lúa mì
  • Cà phê

Nếu bạn lo lắng về việc axit sẽ làm yếu xương của mình, bạn có thể uống một lượng nhỏ natri bicarbonate. Các nhà nghiên cứu tại đại học California, San Diego khuyến cáo rằng bạn nên uống dưới 5 gam natri bicarbonate. Tuy nhiên, bạn không nên uống trong bữa ăn bởi vì nó có thể cản trở quá trình tiêu hóa. Bổ sung đủ nhu cầu canxi hàng ngày, vitamin D và magie cũng có thể giúp ích cho việc chống lại ảnh hưởng của axit lên xương.

Thực phẩm chứa ít axit

Khi nói về lợi ích của chế độ ăn giàu tính kiềm, nghiên cứu xuất bản trên Journal of Environmental and Public Health chỉ ra rằng, chưa có một bằng chứng nào đủ để đưa ra kết luận rằng, chế độ ăn giàu tính kiềm sẽ cải thiện sức mạnh của xương. Tuy nhiên, nó có thể hạn chế sự mất cơ bắp, cải thiện trí nhớ và sự tỉnh táo, giúp bạn sống lâu hơn.

Một số loại thực phẩm và đồ uống có tính kiềm bạn có thể phối hợp vào trong chế độ ăn của mình bao gồm:

  • Trứng
  • Đậu nành, ví dụ như miso, đậu phụ và tempeh
  • Sữa chua và sữa không đường
  • Mật ong tươi
  • Đa số các loại rau, bao gồm cả khoai tây
  • Đa số các loại trái cây, trừ những loại trái cây giàu axit đã được liệt kê ở trên
  • Thảo mộc và gia vị, ngoại trừ muối, mù tạt và hạt nhục đậu khấu
  • Ngũ cốc nguyên hạt, ví dụ như hạt lanh, hạt diêm mạch, hạt kê và hạt dền
  • Trà thảo mộc

 

Kết luận

Chế độ ăn giàu tính kiềm là một sự thay thế tốt cho sức khỏe. Ăn thêm nhiều trái cây và rau xanh cùng với việc cắt giảm lượng carbohydrate tinh chế, đường, sữa có thể sẽ giúp cân bằng độ pH trong cơ thể bạn. pH cân bằng sẽ giúp bạn giảm được các vấn đề về sức khỏe bạn gặp phải hàng ngày và có thể giảm cả các nguy cơ về sức khỏe lâu dài.

Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 21/10/2025

    4 cách sử dụng dầu dừa để kích thích mọc tóc

    Dầu dừa không phải là thuốc mọc tóc nhưng nếu sử dụng đúng cách và đều đặn sẽ giúp bạn có mái tóc khỏe mạnh, giảm gãy rụng và phát triển tốt hơn theo thời gian.

  • 21/10/2025

    7 lý do khiến bạn cảm thấy buồn nôn sau khi tập luyện

    Nếu bạn cảm thấy buồn nôn sau khi tập luyện, bạn không phải là người duy nhất. Nguyên nhân thường xuất phát từ cách cơ thể bạn phản ứng với một vài yếu tố chính khi tập luyện như: mất nước, ăn gì và uống gì, vận động mạnh, lượng đường trong máu thấp, tiếp xúc với nhiệt độ cao và gắng sức quá mức .

  • 20/10/2025

    Nên ăn gì giúp hệ tiêu hóa hoạt động tối ưu?

    Hệ tiêu hóa khỏe mạnh là nền tảng của một cơ thể khỏe mạnh. Việc lựa chọn đúng loại thực phẩm không chỉ giúp hệ tiêu hóa làm việc trơn tru mà còn hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

  • 20/10/2025

    Viêm khớp mãn tính: Giải pháp giảm đau và nâng cao chất lượng cuộc sống

    Viêm khớp mãn tính là một bệnh lý phổ biến, gây ra đau đớn, hạn chế vận động và ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống. Bệnh không chỉ tác động đến khớp mà còn có thể làm tổn thương các cơ quan khác như tim, phổi và mắt.

  • 20/10/2025

    Thói quen buổi sáng giúp tăng cường vitamin D và serotonin cho cả ngày

    Tắm nắng vào buổi sáng sớm là một cách tuyệt vời để tăng cường vitamin D và serotonin, đồng thời hỗ trợ sức khỏe thể chất và tinh thần. Mặc dù việc phòng ngừa ung thư da bao gồm hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nhưng việc không tắm nắng đầy đủ cũng gây ra những hậu quả tiêu cực.

  • 19/10/2025

    6 lợi ích của quả ổi với người bệnh đái tháo đường

    Quả ổi chứa nhiều vitamin và khoáng chất như vitamin C và kali có thể giúp tăng cường độ nhạy insulin và điều chỉnh lượng đường trong máu. Dưới đây là 6 lợi ích của quả ổi với người bệnh đái tháo đường.

  • 19/10/2025

    Mất ngủ: Nguyên nhân, hậu quả và cách cải thiện giấc ngủ

    Trong cuộc sống hiện đại, giấc ngủ là một yếu tố thiết yếu giúp cơ thể phục hồi năng lượng và duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, mất ngủ đang trở thành một vấn đề phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới, từ người trẻ đến người cao tuổi. Tình trạng này không chỉ gây mệt mỏi mà còn kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe thể chất và tinh thần. Vậy, điều gì gây ra mất ngủ, tác động của nó là gì, và làm thế nào để cải thiện giấc ngủ? Hãy cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

  • 18/10/2025

    4 gia vị rẻ tiền trong nhà bếp hỗ trợ phòng ngừa ung thư

    Thực phẩm có nguồn gốc thực vật có lợi cho sức khỏe bởi giá trị dinh dưỡng và hỗ trợ phòng ngừa bệnh tật. Một số gia vị quen thuộc trong nhà bếp có chứa các hợp chất được nghiên cứu về khả năng hỗ trợ ngăn ngừa ung thư.

Xem thêm