Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những loại đồ ăn có tính axit

Ăn quá nhiều đồ ăn giàu axit có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe không? Chế độ ăn paleo cho rằng có. Đây là một chế độ ăn bao gồm những loại thực phẩm giúp bạn đạt được sự cân bằng axit – kiềm trong cơ thể.

Rất nhiều chế độ ăn khác cũng khuyên bạn nên chú ý đến các loại đồ ăn có tính axit. Nhưng thực sự thì điều này nghĩa là gì? Ảnh hưởng của axit trong đồ ăn lên cơ thể là như thế nào và những loại đồ ăn nào giàu axit?

Định nghĩa về axit

Giá trị pH hay độ pH sẽ cho chúng ta biết một vật có tính axit, tính kiềm (bazơ) hay trung tính. pH = 0 là mức độ axit cao nhất, pH =14 là mức độ kiềm cao nhất, pH = 7 là trung tính. Ví dụ, axit trong ắc quy là có tính axit rất mạnh với pH =0, trong khi các loại chất lỏng có tác dụng làm sạch lại có tính kiềm với pH =14, nước tinh khiết là môi trường trung tính với pH= 7 và không có tính axit hay tính kiềm.

Cũng giống như các loại vật chất khác, các phần khác nhau của cơ thể cũng có nồng độ pH khác nhau. Độ pH lý tưởng của máu là từ 7.35 đến 7.45, tức là máu có tính kiềm nhẹ. Dạ dày thường có độ pH khoảng 3.5 vì môi trường axit sẽ giúp phân hủy thức ăn tốt hơn.

Ảnh hưởng của việc ăn quá nhiều đồ ăn có tính axit

Một chế độ ăn có quá nhiều đồ ăn có tính axít, ví dụ như protein có thể gây ra tình trạng nhiễm toan hay nhiễm axit nước tiểu. Tình trạng này có thể dẫn đến sỏi thận gọi là sỏi axit uric hình thành.

Quá nhiều axit có thể gây suy giảm xương và suy giảm cơ bắp. Nguyên nhân là bởi xương có chứa canxi, là chất mà cơ thể sẽ huy động sử dụng để duy trì độ ổn định pH của máu khi máu trở nên quá axit. Một số bằng chứng còn cho thấy rằng, axit phosphoric, thường có trong các loại soda tối màu, có liên quan đến việc suy giảm mật độ xương, đặc biệt là nếu bạn uống soda thay cho uống sữa – một loại đồ uống giàu canxi. Quá nhiều axit có thể làm tăng nguy cơ ung thư, gặp các vấn đề về gan và các bệnh tim mạch.

Dự phòng

Vì các sản phẩm cặn bã của cơ thể thường có tính axit, nên các nhà nghiên cứu tại đại học California ở San Diego gợi ý rằng, bạn nên ăn nhiều nguồn thực phẩm có tính kiềm, ví dụ như trái cây và rau xanh, với tỷ lệ 3 phần đồ ăn có tính kiềm/1 phần đồ ăn có tính axit. pH của thực phẩm trước khi bạn ăn không quan trọng bằng việc loại thực phẩm đó biến đổi như thế nào trong cơ thể bạn.

Mặc dù rất hiếm gặp, nhưng cũng có thể, pH nước tiểu sẽ bị nhiễm kiềm. Tuy nhiên, tại Mỹ, thì quá nhiều axit sẽ là vấn đề đáng lo ngại và hay gặp hơn. Nguyên nhân là vì có rất nhiều người thường xuyên ăn protein động vật, đường và ngũ cốc, cũng như tỷ lệ sử dụng thuốc kê đơn là rất cao.

Các loại đồ ăn giàu axit

Nếu bạn nghi ngờ bạn gặp vấn đề với axit, bạn có thể thay đổi chế độ ăn để cải thiện các triệu chứng. Các loại đồ ăn có xu hướng tạo ra nhiều axit mà bạn cần hạn chế hoặc tránh ăn bao gồm:

  • Ngũ cốc
  • Đường
  • Một số chế phẩm từ sữa
  • Thực phẩm chế biến sẵn
  • Thịt tươi và thịt chế biến sẵn, ví dụ như gà tay hay thịt bò muối
  • Soda và các đồ uống ngọt khác
  • Các loại thực phẩm và thực phẩm chức năng giàu protein

Bạn cũng nên tránh các loại đồ uống giàu phospho như bia hay chocolate nóng được làm từ hỗn hợp bột cacao đóng gói sẵn. Soda khoáng có thể sẽ là một sự thay thế tốt hơn. Nếu bạn vẫn muốn uống đồ uống có cồn, hãy chọn loại rượu đỏ có chứa ít phospho hay rượu vang trắng.

Một số loại thực phẩm sẽ sản xuất ra ít axit hơn soda và protein, nhưng chúng không cung cấp đủ kiềm như trái cây và rau xanh. Các chuyên gia vẫn chưa đưa ra được sự thống nhất về danh sách những loại thực phẩm này, nhưng bạn cũng nên hạn chế sử dụng bởi chúng có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng axit – kiềm trong cơ thể, bao gồm:
  • Các loại hạt, ví dụ như hạt điều, đậu phộng, óc chó
  • Hạt bí, hạt hướng dương
  • Các loại trái cây như việt quất, mâm xôi và mận
  • Dầu ngô
  • Các loại đồ ngọt, ví dụ như đường, mật mía, siro, mật ong được chế biến và chất tạo ngọt nhân tạo, như aspartame
  • Muối
  • Các loại gia vị, ví dụ như sốt mayonnaise, tương đậu nành (xì dầu) và giấm
  • Phomát cứng và đã qua chế biến
  • Ngũ cố, như ngô, gạo, lúa mì
  • Cà phê

Nếu bạn lo lắng về việc axit sẽ làm yếu xương của mình, bạn có thể uống một lượng nhỏ natri bicarbonate. Các nhà nghiên cứu tại đại học California, San Diego khuyến cáo rằng bạn nên uống dưới 5 gam natri bicarbonate. Tuy nhiên, bạn không nên uống trong bữa ăn bởi vì nó có thể cản trở quá trình tiêu hóa. Bổ sung đủ nhu cầu canxi hàng ngày, vitamin D và magie cũng có thể giúp ích cho việc chống lại ảnh hưởng của axit lên xương.

Thực phẩm chứa ít axit

Khi nói về lợi ích của chế độ ăn giàu tính kiềm, nghiên cứu xuất bản trên Journal of Environmental and Public Health chỉ ra rằng, chưa có một bằng chứng nào đủ để đưa ra kết luận rằng, chế độ ăn giàu tính kiềm sẽ cải thiện sức mạnh của xương. Tuy nhiên, nó có thể hạn chế sự mất cơ bắp, cải thiện trí nhớ và sự tỉnh táo, giúp bạn sống lâu hơn.

Một số loại thực phẩm và đồ uống có tính kiềm bạn có thể phối hợp vào trong chế độ ăn của mình bao gồm:

  • Trứng
  • Đậu nành, ví dụ như miso, đậu phụ và tempeh
  • Sữa chua và sữa không đường
  • Mật ong tươi
  • Đa số các loại rau, bao gồm cả khoai tây
  • Đa số các loại trái cây, trừ những loại trái cây giàu axit đã được liệt kê ở trên
  • Thảo mộc và gia vị, ngoại trừ muối, mù tạt và hạt nhục đậu khấu
  • Ngũ cốc nguyên hạt, ví dụ như hạt lanh, hạt diêm mạch, hạt kê và hạt dền
  • Trà thảo mộc

 

Kết luận

Chế độ ăn giàu tính kiềm là một sự thay thế tốt cho sức khỏe. Ăn thêm nhiều trái cây và rau xanh cùng với việc cắt giảm lượng carbohydrate tinh chế, đường, sữa có thể sẽ giúp cân bằng độ pH trong cơ thể bạn. pH cân bằng sẽ giúp bạn giảm được các vấn đề về sức khỏe bạn gặp phải hàng ngày và có thể giảm cả các nguy cơ về sức khỏe lâu dài.

Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 04/09/2025

    Lợi ích lớn khi ăn 60 gam hạnh nhân mỗi ngày

    Bổ sung chất chống oxy hóa từ thực phẩm là một cách an toàn giúp cơ thể chống lại tác hại của quá trình oxy hóa. Trong số các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, hạnh nhân được đánh giá cao do thành phần dinh dưỡng độc đáo.

  • 04/09/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị dị ứng thời tiết

    Dị ứng thời tiết là tình trạng phổ biến, đặc biệt trong những giai đoạn chuyển mùa hoặc khi nhiệt độ và độ ẩm thay đổi đột ngột. Những triệu chứng như mẩn đỏ, ngứa da, hắt hơi, hay thậm chí là khó thở có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân, biểu hiện, và cách xử lý dị ứng thời tiết không chỉ giúp giảm thiểu khó chịu mà còn ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin khoa học và thực tiễn về cách phòng ngừa và điều trị dị ứng thời tiết, giúp bạn bảo vệ sức khỏe một cách hiệu quả.

  • 03/09/2025

    5 cách ăn khoai lang vừa ngon miệng vừa giúp giảm cân hiệu quả

    Khác với quan niệm sai lầm phổ biến rằng tinh bột là 'kẻ thù' của cân nặng, khoai lang lại là thực phẩm giúp đạt được mục tiêu giảm cân một cách lành mạnh.

  • 03/09/2025

    Các bệnh tật thường gặp mùa mưa lũ và cách phòng ngừa

    Mùa mưa lũ là thời điểm thiên nhiên mang đến nhiều thách thức cho con người, không chỉ bởi những tổn thất về tài sản mà còn bởi nguy cơ gia tăng các bệnh tật. Khi nước lũ tràn về, môi trường sống bị ô nhiễm bởi vi sinh vật, chất thải và các yếu tố gây bệnh khác, tạo điều kiện thuận lợi cho dịch bệnh bùng phát.

  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

Xem thêm