Bạn đã hiểu về các chỉ số huyết áp?
Khi tim bơm máu vào động mạch sẽ tạo ra một dòng áp lực. Huyết áp mà các bác sĩ vẫn đo cho bạn chính là độ lớn của áp lực lên thành mạch máu khi tim bơm máu vào các mạch.
Do tim đập nên dòng màu chảy qua mạch sẽ không ổn định mà sẽ theo từng nhịp, và dòng chảy của máu cũng như áp lực lên thành mạch sẽ dao động theo từng thời điểm.
Vì lý do này, chỉ số huyết áp của một người thường có hai con số khác nhau, gọi là huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Hai con số này biểu thị các điểm áp lực lên mạch máu khác nhau khi máu được bơm vào các mạch máu.
- Chỉ số huyết áp của bạn được viết là 120/80 (đọc là 120 trên 80)
- Chỉ số huyết áp tâm thu là số cao hơn. Chỉ số huyết áp tâm trương là số thấp hơn.
- Đơn vị huyết áp là mmHg (milimet thủy ngân).
Cả áp lực tâm thu và tâm trương đều quan trọng. Nếu chỉ số huyết áp cao thì có thể bạn đang bị cao huyết áp. Còn nếu chỉ số huyết áp quá thấp thì có thể đang không có đủ máu bơm đến các cơ quan trọng yếu như não.
Huyết áp tâm thu là gì?
Áp lực gây ra bởi dòng máu chảy qua mạch máu không phải một hằng số mà có thể biến đổi và luôn biểu thị chức năng của tim.
Khi tim đang hoạt động tích cực (trong thì tâm thu), tim sẽ đẩy máu vào động mạch. Điều này làm cho áp lực lên thành mạch tăng lên. Áp lực đạt đỉnh khi tim co và đẩy máu đi gọi là huyết áp tâm thu.
Huyết áp tâm thu bình thường khi một người ngồi yên là 120 mmHg hoặc thấp hơn.
Huyết áp tâm thu cao
Khi một người đang tập luyện, đang bị căng thẳng, hoặc bất cứ lúc nào khi tim bị kích thích đập mạnh hơn lúc nghỉ ngơi, lực co bóp của tim tăng lên - và áp lực tâm thu tăng lên. Sự gia tăng huyết áp tâm thu xảy ra trong những tình trạng này là hoàn toàn bình thường. Điều này giải thích tại sao việc đo huyết áp trong thời gian nghỉ ngơi trước khi chẩn đoán tăng huyết áp là rất quan trọng.
Huyết áp tâm thu thấp
Khi huyết áp tâm thu thấp hơn bình thường, đây được gọi là hạ huyết áp tâm thu. Hạ huyết áp tâm thu đủ nặng có thể gây chóng mặt, choáng váng, ngất, hoặc nếu kéo dài có thể gây suy tạng. Hạ huyết áp tâm thu có thể xảy ra nếu lượng máu trở nên quá thấp như khi mất nước nghiêm trọng hoặc chảy máu nặng, nếu cơ tim trở nên quá yếu để đẩy máu, thường gặp trong bệnh cơ tim hoặc nếu các mạch máu bị giãn quá mức. Một tình trạng phổ biến gây hạ huyết áp tâm thu là hạ huyết áp tư thế đứng.
Huyết áp tâm trương là gì?
Huyết áp tâm trương là áp lực mà máu tác động lên các mạch giữa các nhịp tim, nghĩa là khi tim không bơm máu vào động mạch. Sau khi tim kết thúc một lần co bóp tống máu đi, tâm thất thư giãn trong giây lát để được nạp lại máu, chuẩn bị cho cơn co tiếp theo. Giai đoạn tâm thất giãn tạm thời này được gọi là tâm trương, và huyết áp trong thì tâm trương được gọi là huyết áp tâm trương.
Huyết áp tâm trương bình thường, cao và thấp:
- Huyết áp tâm trương bình thường trong trạng thái thư giãn là 80 mmHg hoặc thấp hơn.
- Trong bệnh tăng huyết áp, huyết áp tâm trương trong trạng thái thư giãn thường cao hơn bình thường.
- Hạ huyết áp tâm trương (khi huyết áp tâm trương thấp) có thể xảy ra khi mất nước hoặc chảy máu, hoặc nếu các động mạch bị giãn bất thường.
Tầm quan trọng của việc đo huyết áp trong trạng thái thư giãn
Mức huyết áp phụ thuộc vào hoạt động của tim và độ đàn hồi của động mạch và như ta đã thấy, huyết áp luôn biến động và đang tích cực thay đổi từ khoảnh khắc này sang khoảnh khắc khác khi tim quay vòng giữa thì tâm thu và tâm trương.
Ngoài ra, huyết áp tâm thu và tâm trương của bạn có thể thay đổi đáng kể từ phút này sang phút khác tùy thuộc vào trạng thái hoạt động, trạng thái căng thẳng, lượng nước của cơ thể và một số các yếu tố khác.
Điều này có nghĩa là, để chẩn đoán chính xác bệnh tăng huyết áp, điều quan trọng là phải kiểm soát càng nhiều yếu tố bên ngoài càng tốt. Tiêu chuẩn được các chuyên gia khuyên dùng là việc đo huyết áp phải được thực hiện trong một môi trường yên tĩnh, ấm áp sau khi bạn nghỉ ngơi yên tĩnh trong ít nhất năm phút. Đo huyết áp theo cách này là một thách thức trong các phòng khám, bị quấy rầy ngày nay, khiến cho việc chẩn đoán chính xác bệnh tăng huyết áp trở thành một thách thức nhiều hơn. Đây là lý do tại sao hầu hết các chuyên gia ngày nay khuyên bạn nên ghi lại huyết áp trong một thời gian dài, cùng các theo dõi chỉ số trên xe cấp cứu, trước khi đưa ra chẩn đoán tăng huyết áp.
Áp lực máu tâm thu và tâm trương đại diện cho áp lực trong các mạch máu trong các phần khác nhau của chu kỳ tim. Đo chính xác cả hai giá trị này rất quan trọng trong chẩn đoán và kiểm soát tăng huyết áp.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hiểu rõ các chỉ số khi đo huyết áp
-
Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh
Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.
-
Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh
Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.
-
8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh
Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.
-
Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ
Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.
-
Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn
Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
-
Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?
Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?
-
Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?
Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.
-
Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da
Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.
