Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh thủy đậu

Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm do virus varicella zoster gây ra. Ở trẻ em, bệnh thường tiến triển nhẹ nhưng với trẻ sơ sinh và người lớn, thủy đậu có thể diễn biến rất nặng nề.

Bệnh cũng đặc biệt nguy hiểm ở những người có hệ miễn dịch bị suy yếu, ví dụ bệnh nhân bạch cầu cấp, người phải dùng thuốc gây ức chế miễn dịch, chẳng hạn steroid và các thuốc ức chế thải ghép ở bệnh nhân ghép tạng.
 
Cần phân biệt thủy đậu và bệnh zona, hai bệnh này cùng do virus varicella zoster gây ra. Tuy nhiên, zona thường chỉ xuất hiện ở một phía của cơ thể, bệnh xảy ra khi virus tái hoạt động sau một thời gian tiềm ẩn trong cơ thể. Chỉ những người từng bị thủy đậu mới có thể mắc zona và bạn không thể bị lây zona từ bệnh nhân thủy đậu.
 
Triệu chứng
 
Bệnh thường bắt đầu bằng biểu hiện sốt, một đến hai ngày sau, trẻ bắt đầu nổi ban dạng nốt sẩn màu đỏ, có thể rất ngứa. Các nốt ban này nhanh chóng chuyển thành bọng nước. Số lượng bọng nước rất khác biệt ở bệnh nhân, dao động từ vài nốt tới hàng trăm nốt. Các bọng nước khô đi và tạo vảy trong vòng 4-5 ngày.
 
Đường lây truyền 

Thủy đậu rất dễ lây lan, bệnh truyền từ người này sang người khác qua 2 con đường:
 
  • Tiếp xúc trực tiếp, qua các đồ vật bị nhiễm mầm bệnh từ dịch tiết đường hô hấp, dịch từ nốt phỏng thủy đậu
  • Qua đường hô hấp do hít phải virus do người bị bệnh thủy đậu hắt hơi, ho, nói chuyện, làm nước bọt, nước mũi bắn ra ngoài tan thành bụi.

Virus thủy đậu lây lan mạnh nhất vào 1-2 ngày trước khi phát ban. Khi bọng nước còn chưa khô, trẻ vẫn có thể lây bệnh cho người khác. Cần liên hệ với trường học, nhà trẻ để biết khi nào bé có thể đi học trở lại. 
 
Trong gia đình có trẻ bị thủy đậu, bệnh có thể lây sang những người chưa có miễn dịch. Thông thường, người nhiễm bệnh tiếp theo sẽ có biểu hiện bệnh 2-3 tuần sau trường hợp nhiễm bệnh đầu tiên. 
 
 
Phụ nữ mang thai có thể truyền thủy đậu cho thai nhi. Mẹ mắc thủy đậu cũng có thể truyền bệnh cho con sau khi sinh. Thủy đậu rất nguy hiểm đối với phụ nữ có thai và trẻ sơ sinh. 
 
Điều trị thủy đậu tại nhà
 
Kiểm soát cơn sốt 
  •  Dùng paracetamol để hạ nhiệt 
  • Tuyệt đối không dùng axit acetylsalicylic (Aspirin) hoặc bất kỳ thuốc nào có thành phần này. Axit acetylsalicylic làm tăng nguy cơ mắc hội chứng Reye, căn bệnh nguy hiểm có thể hủy hoại gan và não của trẻ. 
Ban thủy đậu rất ngứa. Cha mẹ cần giữ vệ sinh da cho trẻ và tránh để bé gãi nhiều. Trẻ gãi nhiều có thể bị nhiễm trùng do vi khuẩn xâm nhập qua da bị tổn thương. Có thể ngăn chặn điều này bằng cách cho bé: 
  • Cắt móng tay gọn gàng 
  • Mặc đồ thoáng mát
  • Tắm bằng nước ấm để giữ vệ sinh da và giảm ngứa 
  • Vui chơi và hoạt động để quên đi cơn ngứa, nếu tình trạng sức khỏe cho phép
  • Dùng kem bôi làm dịu cơn ngứa theo chỉ định của bác sĩ.
Một số dấu hiệu cảnh báo vi khuẩn đã xâm nhập vào da qua những bọng nước bị vỡ:
  • Xuất hiện đợt sốt mới
  • Vùng da nhiễm trùng sờ thấy nóng 
  • Xuất hiện mủ ở các bọng nước 
  • Vùng nhiễm trùng sưng và đau.
Nhiễm trùng da do vi khuẩn cần được bác sĩ điều trị. 
 
Vắc xin có thể phòng được bệnh thủy đậu
 
  • Vắc xin là chế phẩm sinh học giúp hệ miễn dịch sản sinh các protein đặc biệt, được gọi là kháng thể, bảo vệ cơ thể không nhiễm bệnh trong một thời gian dài. 
 
  • Tất cả trẻ em trên 12 tháng tuổi, người lớn chưa từng tiêm ngừa thuỷ đậu, cũng như phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, chưa từng bị thuỷ đậu hoặc chưa được tiêm phòng lúc nhỏ, đều có thể tiêm vắc xin. Vắc xin thủy đậu có tác dụng tốt và an toàn cho trẻ trên 1 tuổi, thanh thiếu niên và người lớn.  
 
  • Nếu con bạn chưa được tiêm phòng và có tiếp xúc với trẻ bị thủy đậu, bé vẫn có thể được bảo vệ nếu được tiêm phòng ngay lập tức.   
 
Hãy liên hệ ngay với bác sĩ nếu con bạn bị nghi mắc thủy đậu và có hệ miễn dịch yếu 
 
Nếu con bạn có rối loạn miễn dịch hoặc đang dùng thuốc gây suy giảm miễn dịch, hãy liên lạc ngay với bác sĩ. Bé có thể được điều trị bằng một trong các loại thuốc sau:
  • Globulin miễn dịch đặc hiệu zoster, chứa một lượng lớn kháng thể có tác dụng phòng thủy đậu; thuốc dùng bằng đường tiêm.
  • Thuốc kháng virus có tác dụng làm giảm tình trạng nhiễm trùng
  • Các thuốc khác theo chỉ định khác của bác sĩ. 

Miễn dịch suốt đời 

Trong đa số trường hợp, người đã mắc thủy đậu sẽ không bị lại lần 2, miễn dịch được hình thành sẽ bảo vệ họ suốt đời. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hy hữu, vẫn có người mắc lại lần 2.
 
Thủy đậu có thể gây nguy hiểm cho phụ nữ mang thai

Phụ nữ mang thai có thể mắc thủy đậu nặng. Nếu bạn chuẩn bị mang thai và vẫn chưa mắc thủy đậu, hãy liên hệ với cơ sở y tế để được tiêm vắc xin.

Nếu bạn đang mang thai, hãy trả lời các câu hỏi sau:
 
Bạn đã từng mắc thủy đậu?
□ Có □ Không 
Bạn đã tiêm vắc xin phòng bệnh?
□ Có □ Không
Bạn đã từng sống chung với người mắc thủy đậu hay zona?
□ Có □ Không

Nếu trả lời Không cho cả 3 câu hỏi trên, bạn cần cẩn thận tránh xa những người mắc thủy đậu vì nhiễm bệnh lúc này rất nguy hiểm, có thể ảnh hưởng xấu tới thai nhi. Liên hệ ngay với bác sĩ nếu bạn vừa tiếp xúc với mầm bệnh.
 
Nếu trả lời Có cho một trong 3 câu hỏi trên, bạn có thể đã có miễn dịch với thủy đậu. Nhiều phụ nữ mang thai có sẵn kháng thể trong máu, kể cả khi họ nghĩ hồi nhỏ mình chưa từng bị thủy đậu.  
 
Trẻ mắc thủy đậu cần một chế độ chăm sóc khác biệt tại bệnh viện
 
Nếu con bạn đang điều trị trong bệnh viện, bé có thể được chăm sóc theo chế độ khác biệt để tránh lây bệnh sang cho những người khác. Bé sẽ được "cách ly", nghĩa là được nằm tại phòng riêng hoặc ở cùng phòng với những bé khác cũng bị thủy đậu. 

Khi đến khám tại bệnh viện, hãy thông báo ngay cho nhân viên y tế nếu bạn nghi bé mắc thủy đậu 
 
Nếu con bạn chưa bị thủy đậu, chưa tiêm phòng và mới tiếp xúc gần với nguồn bệnh trong vòng 3 tuần trở lại đây thì có thể bé đã nhiễm bệnh. Tiếp xúc gần có nghĩa là chơi đùa, chạm vào người hoặc ngồi gần bệnh nhân thủy đậu. 
 
Hãy thông báo ngay cho bác sĩ, điều dưỡng hoặc nhân viên hành chính rằng con bạn bị phơi nhiễm thủy đậu. Có thể bé cần được chăm sóc theo cách đặc biệt để tránh lây bệnh cho những người khác. Virus thường phát tán dễ dàng nhất trước khi phát ban. 

Phải hết sức cố gắng tránh làm phát tán thủy đậu tại bệnh viện vì một số trẻ đang điều trị tại đây không đủ khả năng chống lại bệnh này.  
Theo Bv Nhi TW
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

Xem thêm