Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lưỡi bản đồ là gì?

Bạn đã từng nghe thấy hoặc nhìn thấy lưỡi bản đồ chưa? Mặc dù nó khiến lưỡi bạn có hình dáng khó coi nhưng lại là một bệnh hoàn toàn lành tính.

Lưỡi bản đồ là gì?

Lưỡi bản đồ là một rối loạn vô hại, ảnh hưởng tới bề mặt lưỡi của bạn. Lưỡi thường được bao phủ bởi những nhú lưỡi nhỏ li ti, có màu trắng hồng; thường ngắn, mịn và trông giống như sợi tóc. Với lưỡi bản đồ, những vết trên bề mặt lưỡi không có nhú lưỡi và là một khoảng đỏ, nhăn, thường có viền bao quanh.

Những vết (tổn thương này) khiến lưỡi có hình dạng giống như bản đồ, thường lành lại ở một khu vực và sau đó lại lan sang phần khác của lưỡi. Bệnh còn được gọi là viêm lưỡi di trú lành tính.

Mặc dù lưỡi bản đồ có thể trông giống như một dấu hiệu cảnh báo nhưng nó không gây ra các vấn đề sức khỏe và không liên quan đến nhiễm trùng hay ung thư. Nó thường gây ra cảm giác khó chịu và tăng nhạy cảm với một số chất.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng của lưỡi bản đồ có thể bao gồm:

  • Những vết có hình dáng bất thường, phẳng, đỏ ở đầu lưỡi hoặc rìa lưỡi
  • Những tổn thương thường xuyên thay đổi về vị trí, kích thước và hình dáng
  • Khó chịu, đau hoặc cảm giác bỏng rát ở một số trường hợp nhưng thường liên quan đến ăn các thức ăn, cay, nóng, mặn hoặc chua

Nhiều người bị lưỡi bản đồ mà không có triệu chứng gì.

Lưỡi bản đồ có thể tồn tại kéo dài nhiều tháng đến nhiều năm. Nó thường tự hết nhưng có thể xuất hiện lại sau đó.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Lưỡi bản đồ là vấn đề nhẹ mặc dù nó thường gây ra cảm giác khó chịu. Tuy nhiên, những tổn thương ở lưỡi có thể chỉ ra những bệnh lý khác nghiêm trọng hơn của lưỡi hoặc toàn cơ thể. Nếu bạn có các tổn thương ở lưỡi mà không tự khỏi trong vòng 7-10 ngày, tốt nhất bạn nên đến gặp bác sĩ.

Nguyên nhân

Nguyên nhân của lưỡi bản đồ chưa được biết đến và không có cách nào để phòng bệnh. Có mối liên quan giữa lưỡi bản đồ và bệnh vảy nến – một bệnh mạn tính về da, những cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để hiểu rõ hơn về mối liên quan này.

Những yếu tố nguy cơ

Các nghiên cứu về các yếu tố liên quan có thể làm tăng nguy cơ của lưỡi bản đồ đã đem lại những kết quả khác nhau.

Những yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị lưỡi bản đồ bao gồm:

Tiền sử gia đình: Một số người bị viêm lưỡi bản đồ có tiền sử gia đình bị rối loạn này, vì vậy các yếu tố về gen di truyền có thể làm tăng nguy cơ.

Lưỡi có rãnh nứt sâu: Những người bị lưỡi bản đồ thường có một rối loại khác được gọi là lưỡi nứt, là tình trạng xuất hiện những rãnh sâu trên bề mặt lưỡi.

Biến chứng

Lưỡi bản đồ là một bệnh lý lành tính. Nó không đe dọa sức khỏe của bạn, không gây ra các biến chứng lâu dài hoặc làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm.

Tuy nhiên, nó có thể khiến bạn lo lắng vì:

  • Hình dáng của lưỡi có thể khiến bạn xấu hổ, tùy thuộc vào tổn thương trông như thế nào
  • Có thể khó để trấn an tinh thần là thực tế không có gì nghiêm trọng cả

Chuẩn bị trước khi đi khám bác sĩ

Nếu bạn lo lắng về hình dáng của lưỡi, hãy đến gặp bác sĩ để đảm bảo rằng đó không phải là dấu hiệu của bệnh lí nào khác.

Những thắc mắc mà bạn muốn hỏi bác sĩ thường bao gồm:

  • Nguyên nhân nào có thể gây ra triệu chứng của tôi?
  • Có nguyên nhân nào khác nữa không?
  • Triệu chứng của tôi có kéo dài không?
  • Phương pháp điều trị là gì?
  • Có biện pháp nào tại nhà mà tôi có thể làm để giảm bớt khó chịu không?
  • Tôi nên làm gì nếu bệnh tái phát?

Những câu hỏi mà bác sĩ có thể hỏi bạn:

  • Những tổn thương này xuất hiện đầu tiên là khi nào?
  • Những tổn thương có thay đổi hình dáng và vị trí trên lưỡng của bạn không?
  • Bạn có từng bị bất kì tổn thương nào khác ở miệng không?
  • Có thứ gì, ví dụ như thức ăn chua, cay làm bạn bị đau không?
  • Bạn có bất kì triệu chứng nào mà có thể không liên quan đến vấn đề ở lưỡi của bạn không?
  • Bạn có bị sốt không?

Xét nghiệm và chẩn đoán

Bác sĩ thường chẩn đoán lưỡi bản đồ dựa trên thăm khám lưỡi và các dấu hiệu, triệu chứng của bạn.

Khi khám, bác sĩ có thể:

  • Sử dụng đèn soi để khám lưỡi và miệng
  • Bảo bạn di chuyển lưỡi theo các hướng khác nhau
  • Sờ nắn nhẹ nhàng lưỡi của bạn để kiểm tra độ mềm hoặc những thay đổi bất thường về cấu tạo hoặc mật độ của lưỡi
  • Kiểm tra những dấu hiệu của nhiễm trùng, như sốt và sưng hạch cổ

Điều trị

Lưỡi bản đồ thường không cần điều trị gì. Mặc dù lưỡi bản đồ thường khiến bạn cảm thấy khó chịu ở, nhưng nó không gây hại.

Bác sĩ có thể cho bạn sử dụng thuốc để giảm bớt khó chịu và nhạy cảm:

  • Thuốc giảm đau không kê đơn
  • Nước súc miệng có gây tê
  • Nước súc miệng kháng histamin
  • Nước súc miệng hoặc thuốc mỡ corticoid

Thay đổi lối sống và các giải pháp tại nhà

Bạn có thể giảm khó chịu do lưỡi bản đồ bằng cách tránh hoặc hạn chế các chất thường làm tăng nhạy cảm các mô trong miệng, bao gồm:

  • Thức ăn mặn, cay, nóng hoặc chua
  • Thuốc lá
  • Kem đánh răng có chứa các chất phụ gia ngăn ngừa cao răng, hương liệu nặng hoặc các chất tẩy trắng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bệnh thường gặp ở lưỡi

Bs.Thanh Thanh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Mayoclinic
Bình luận
Tin mới
  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

  • 13/12/2025

    4 lý do ăn chuối có thể gây đau dạ dày và cách phòng ngừa

    Khi nói đến những thực phẩm dễ tiêu hóa, chuối thường nằm trong danh sách hàng đầu và thường được khuyên dùng để làm dịu cơn đau dạ dày. Vậy tại sao một số người lại đau dạ dày khi ăn chuối?

  • 13/12/2025

    Hạ đường huyết: Cơ chế, triệu chứng và hướng xử trí hiệu quả

    Hạ đường huyết là một trong những nỗi lo thường trực của người mắc bệnh tiểu đường. Đây không chỉ là một chỉ số trên máy đo, mà là một tình trạng nguy hiểm có thể ập đến bất cứ lúc nào, khiến cơ thể bạn kiệt sức và mất kiểm soát. Hiểu rõ về hạ đường huyết không chỉ giúp bạn chủ động phòng tránh mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe, thậm chí là tính mạng của chính mình.

  • 12/12/2025

    Ngược dòng thời gian để tri ân bạn cũ, chào mừng bạn mới

    Sức khỏe luôn là món quà vô giá và Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tự hào được đồng hành cùng bạn trong hành trình gìn giữ món quà ấy.

  • 12/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu hợp chất chống oxy hóa bảo vệ mạch máu

    Dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để bảo vệ mạch máu. Việc lựa chọn thực phẩm đúng là nền tảng giúp kiểm soát các nguy cơ như rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…

  • 12/12/2025

    Lối sống lành mạnh cho người cao tuổi trong tiết trời se lạnh

    Khi mùa thu đến, không khí se lạnh và sự thay đổi nhiệt độ giữa ngày và đêm tạo nên những thách thức cho sức khỏe, đặc biệt đối với người cao tuổi. Với hệ miễn dịch suy giảm và nguy cơ cao mắc các bệnh lý mạn tính, người cao tuổi cần một lối sống lành mạnh để duy trì thể chất và tinh thần. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách xây dựng chế độ dinh dưỡng, tập luyện phù hợp và các biện pháp phòng bệnh hiệu quả để đảm bảo sức khỏe người cao tuổi mùa thu.

  • 11/12/2025

    5 loại rau củ có hàm lượng protein cao bất ngờ, vượt cả trứng

    Ít ai ngờ rằng, nguồn protein không chỉ đến từ thịt hay trứng. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy, một số loại rau củ có khả năng 'vượt mặt' trứng về hàm lượng protein trên mỗi khẩu phần ăn.

  • 11/12/2025

    3 cách đơn giản để loại bỏ chứng ợ nóng

    Ợ nóng là cảm giác nóng rát ở ngực hoặc cổ họng, thường kèm theo vị chua, và là triệu chứng của trào ngược axit. Một số biện pháp tự nhiên tại nhà và thuốc không kê đơn có thể giúp giảm ợ nóng, và một số thay đổi lối sống có thể giúp giảm tình trạng ợ nóng.

Xem thêm