Các loại thuốc gây nghiện thường gặp

Thuốc gây nghiện không chỉ bao gồm những loại ma túy, các loại thuốc chữa bệnh kê đơn hoặc không kê đơn cũng có thể khiến bạn bị phụ thuộc. Tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng có thể giúp bạn tránh được việc lạm dụng thuốc.

Các loại thuốc gây nghiện thường gặp

Các thuốc an thần nhóm barbiturat

Những thuốc giảm đau an thần như phenobarbital, pentobarbital (Nembutal) và secobarbital (Seconal) có thể giúp bạn giảm lo lắng, gây ngủ và điều trị một số loại co giật. Nhưng nếu bạn uống nhiều hơn chỉ định, bạn có thể bị nghiện. Liều cao có thể gây khó thở, đặc biện nếu bạn sử dụng thuốc cùng với rượu. Nếu bạn không thể hoạt động mà không có thuốc an thần loại barbiturat, bạn sẽ cần đến gặp bác sĩ bởi lún sâu vào sự phụ thuộc thuốc rất nguy hiểm.

Benzodiazepin

Valium (diazepam) và Xanax (alprazolam) là hai thuốc điển hình thuộc nhóm benzodiazepin – một loại thuốc giảm đau an thần khác. Nó có thể giúp bạn giảm lo lắng, cắt cơn hoảng sợ và gây ngủ. Nhóm thuốc này hoạt động tốt và an toàn hơn barbiturat. Nhưng khi sử dụng quá liều cũng có thể bị phụ thuộc và gây nghiện. Những thuốc kê đơn không nên chia sẻ, chúng chỉ được sử dụng cho những người được bác sĩ chỉ định.

Thuốc ngủ

Nếu bạn khó ngủ, các thuốc như zoldipem (Ambien). Eszopiclone (Lunesta) có thể giúp bạn nghỉ ngơi khi cần. Nhưng nếu bạn sử dụng chúng trong thời gian dài hơn chỉ định của bác sĩ, bạn có thể bắt đầu cần chúng mới ngủ được. Mặc dù chúng không gây nghiện như một số loại thuốc ngủ nhưng các bác sĩ vẫn lo lắng việc bạn phụ thuộc thuốc nếu bạn không uống thuốc chỉ định.

Codein và morphin

Một số thuốc kê đơn gây nghiện thường gặp là những thuốc giảm đau, đặc biệt là nhóm opioid. Những thuốc này có tác dụng giảm đau tốt nhưng nếu được sử dụng với một liều lượng lớn có thể gây hưng phấn ở mức độ cao và nhiều tác dụng phụ nguy hiểm khác. Các bác sĩ thường kê morphin để giảm đau nặng và codein để giảm đau nhẹ hoặc giảm ho. Một số biệt dược của morphin như Avinza, Kadian và MS Contin.

OxyCotin, Percocet

Một thuốc giảm đau khác thuộc nhóm opioid là oxycodon, bao gồm các biệt dược OxyCotin, Percocet, Percodan, và Roxicodone. Những người nghiện oxycodon có thể nghiền nát nó và hít hoặc tiêm chích, làm tăng đáng kể nguy cơ quá liều. Tên đường phố bao gồm "oxy", "O.C." và "oxycotton" cho OxyContin và "percs" cho Percocet hoặc Percodan.

Vicodin, Lortab, Lorcet

Những thuốc này có chứa opioid hydrocodon và acetaminophen. Những thuốc opioid có thể gây ngủ và táo bón. Ở liều cao, thuốc có thể gây những vấn đề hô hấp nguy hiểm. Vicodin còn được gọi với các tên gọi bao gồm “vike” và “Watson-387”.

Amphetamin

Khi sử dụng theo đơn, các thuốc kích thích như amphetamin bao gồm Adderall và Dexedrin có thể điều trị bệnh tăng động giảm chú ý. Nhưng một số người sử dụng amphetamin liều cao để tăng cường năng lượng và sự tỉnh táo, hoặc để giảm cân. Bạn cũng có thể bị nghiện các chất kích thích này. Ở liều cao, thuốc có thể gây tăng nhiệt độ cơ thể ở mức độ nguy hiểm, nhịp tim không đều và thậm chí là ngừng tim.

Methylphenidate

Loại thuốc này được sử dụng để điều trị tăng động giảm chú ý, bao gồm các biệt dược Concerta, Metadate, Methylin, và Ritalin. Nếu bạn uống methylphenidate cùng với những thuốc thông mũi thường gặp có thể gây tăng huyết áp ở mức nguy hiểm hoặc nhịp tim không đều.

Dextromethorphan

Dextromethorphan là một thành phần phổ biến trong các loại thuốc không kê đơn chữa ho và cảm lạnh, bạn có thể dễ dàng tìm thấy nó trong lọ siro ho ở tủ thuốc gia đình. Nhưng ở liều lượng lớn nó có thể gây hưng phấn cao và ảo giác, nôn mửa, nhịp tim nhanh và hiếm gặp hơn là tổn thương não.

Pseudoephedrine

Pseudoephedrine có tác dụng làm thông mũi, được dùng nhiều trong các thuốc chữa cảm lạnh không kê đơn. Mặc dù nó giúp bạn hết nghẹt mũi nhưng cũng là một thành phần của metamphetamin bất hợp pháp (hay còn gọi là “meth”) – một loại ma túy tổng hợp. Để hạn chế lạm dụng meth, pháp luật của một số quốc gia trong đó có Hoa Kỳ hiện nay kiểm soát tiêu thụ các sản phẩm có chứa pseudoephedrin.

Xác định một viên thuốc nghi ngờ

Nếu bạn tìm thấy một viên thuốc ngẫu nghiên xung quanh nhà hoặc trong áo khoác của con bạn? Bạn cần mang đến một dược sĩ để xác định vì có hàng trăm các loại thuốc và hàng ngàn viên thuốc có hình dạng, màu sắc và kích thước khác nhau.

Nếu người thân bị nghiện, bạn phải làm gì?

Nếu bạn lo lắng rằng một người thân nào đó bị lạm dụng thuốc thì tốt nhất bạn nên hỏi trực tiếp họ. Đồng thời, bạn cũng nên chú ý đến các biểu hiện nghiện như thay đổi hành vi hoặc thuốc trong tủ thuốc tự nhiên biến mất.

Nhiều người cho rằng sử dụng các thuốc thường ngày trong gia đình hoặc thậm chí là các loại thuốc kê đơn an toàn hơn so với ma túy bởi chúng hợp pháp. Nhưng bạn cần phải giải thích cho họ những rủi ro có thể gặp. Bạn cũng nên làm sạch tủ thuốc của bạn bằng cách loại bỏ những thứ thuốc không cần thiết và theo dõi số lượng những thuốc còn được bảo quản để sử dụng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Nguy cơ của việc lạm dụng thuốc giảm đau

Ts Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam

Từ khóa:

Bình luận

Tin mới

01/06/2025

6 loại thực phẩm cung cấp nhiều vitamin C hơn cam

Cam không phải là loại thực phẩm có nhiều vitamin C nhất. Tìm hiểu 6 loại thực phẩm khác cung cấp nhiều vitamin C hơn.
01/06/2025

Giáo viên "tiếp lửa" cho mùa thi: Bí quyết khỏe mạnh, vững tâm lý, đồng hành cùng học trò

Mùa thi luôn là thời điểm đầy thử thách đối với cả học sinh và giáo viên. Khi những kỳ thi quan trọng đến gần, áp lực không chỉ đè nặng lên vai trò của học sinh mà còn đặt ra những yêu cầu lớn lao cho giáo viên – những người dẫn đường tận tụy.
31/05/2025

Uống cà phê có tốt cho gan không?

Cà phê chứa chất chống oxy hóa và các hợp chất khác, tất cả đều có tác dụng trong việc giảm viêm gan.
30/05/2025

Mẹo làm đẹp da từ mướp đắng

Mướp đắng không chỉ dùng để chế biến thành các món ăn ngon mà còn giúp cải thiện chức năng tim mạch, giảm cholesterol máu, hỗ trợ ổn định đường huyết... Đặc biệt mướp đắng còn giúp chị em làm đẹp da.
30/05/2025

Bệnh Pompe là bệnh gì?

Bệnh Pompe là một loại bệnh di truyền có thể gây ra yếu cơ và teo cơ nghiêm trọng thậm chí là gây tử vong cho trẻ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Cùng tìm hiểu về bệnh Pompe qua bài viết sau!
29/05/2025

6 loại thực phẩm giúp lợi sữa khi cho con bú

Chế độ ăn đủ chất dinh dưỡng không chỉ giúp sản xuất đủ sữa cho con bú mà còn đảm bảo bà mẹ sau sinh và em bé luôn khỏe mạnh.
29/05/2025

8 sai lầm khiến bệnh nấm chân trở nên tồi tệ hơn

Rất nhiều người có bàn chân hay bị mồ hôi và ngứa ngáy khó chịu do bị nấm. Bệnh nấm rất phổ biến, có thể gây nứt nẻ, bong tróc da, châm chích hoặc bỏng rát. Nấm thường phát triển trong điều kiện nóng, ẩm, ví dụ như tất và giày ướt/có mồ hôi. Các loại thuốc bôi hoặc uống có thể làm giảm các triệu chứng và giúp bệnh tránh tái phát, tuy nhiên thói quen sinh hoạt và vệ sinh bàn chân của chúng ta lại rất quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ những sai lầm phổ biến khiến bệnh nấm chân trầm trọng, và những điều bạn nên làm để ngăn ngừa tình trạng nhiễm nấm chân.
28/05/2025

Ăn sầu riêng có giảm cân không?

Trái cây là thực phẩm có lợi cho việc giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ dồi dào, nhưng sầu riêng lại là một ngoại lệ, mặc dù nó cũng có hàm lượng chất xơ cao.