Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thuốc giảm đau opioid và táo bón

Thuốc giảm đau loại opioid là loại thuốc giảm đau hiệu quả. Loại opioid đầu tiên được sản xuất với lượng lớn là morphine, có nguồn gốc từ nhựa cây thuốc phiện. Morphine vẫn được sử dụng ngày nay; tuy nhiên có nhiều loại thuốc giảm đau opioid khác. Một số thuốc dùng morphine như thành phần hoạt hóa, một số khác lại dùng morphine dưới dạng tổng hợp, có nghĩa nó có tác dụng như morphine nhưng được tạo ra trong phòng thí nghiệm và không chứa morphine.

Opioid thường được sử dụng để giảm đau sau phẫu thuật, do có tác dụng giảm đau ngay lập tức. Không may là tất cả các loại opioid, cho dù có chứa morphine hay tổng hợp đều có tác dụng phụ là gây táo bón.

Táo bón là gì?

Táo bón là tình trạng khi một người có ít hơn 3 lần đi đại tiện một tuần hoặc gặp khó khăn khi đi đại tiện do phân cứng và khô. Mỗi người có đặc điểm đại tiện khác nhau. Với một người thường đi cầu 2 lần/ ngàythì việc đi 5 lần/tuần là sự thay đổi đột ngột và có thể chỉ điểm táo bón. Với một người thường có phân lỏng, thì việc phân trở nên rắn và đau khi đi đại tiện có thể là dấu hiệu của thay đổi đáng kể

Opioid gây táo bón thế nào?

Có nhiều lí do tại sao nhóm thuốc opioid lại gây táo bón. Những thuốc này có thể giảm sự chuyển động của thức ăn trong ống tiêu hóa, khiến cơ thể có nhiều thời gian để loại bỏ nước ra khỏi thức ăn hơn. Điều này có thể dẫn đến tình trạng phân khô hơn bình thường. Cũng có giả thiết cho rằng opioid làm tăng lượng nước được hấp thu từ ống tiêu hóa, dẫn đến phân khô hơn.

Những thuốc này cũng có thể giảm nhu cầu đi đại tiện, lại làm dài thời gian loại bỏ nước ra khỏi phân của cơ thể.

Ngăn táo bón là chìa khóa

Bệnh nhân dùng thuốc opioid nên dự phòng tình trạng táo bón xảy ra, hơn là điều trị táo bón. Táo bón có thể gây khó chịu hoặc thậm chí đau, và nên được tránh khi có thể.

Có nhiều cách bạn có thể dự phòng táo bón khi dùng thuốc opioid. Trước tiên, không nên dùng nhiều thuốc hơn cần thiết vì liều cao hơn có thể làm tăng nguy cơ táo bón. Cố gắng giữ cơ thể đủ nước là điều quan trọng nhất trong việc dự phòng táo bón. Uống thuốc với thật nước và tiếp tục uống nước trong ngày. Khuyến cáo uống 2 lít nước một ngày có thể không đủ nếu bạn đang dùng thuốc opioid. Tránh đồ uống chứa caffein do chúng làm tăng mất nước và chống lại nỗ lực tăng lượng nước nạp vào của bạn.

Ăn uống cũng rất quan trọng bởi những gì bạn ăn có thể làm tăng hoặc giảm nguy cơ táo bón.

Tăng lượng chất xơ bằng việc ăn hoa quả, rau củ, chọn loại tự nhiên nếu có thể. Cả quả cam sẽ có tác dụng hơn chỉ dùng nước cam ép bỏ tép. Bạn cũng có thể thêm chất xơ vào bữa ăn bằng thực phẩm bổ sung chất xơ, nhưng nhớ rằng thêm thực phẩm bổ sung chất xơ có thể làm tăng nguy cơ táo bón nếu bạn uống ít nước. Thuốc nhuận tràng có thể ngăn táo bón. Nếu bạn được phẫu thuật, tham khảo ý kiến bác sĩ phẫu thuật trước khi sử dụng thực phẩm bổ sung chất xơ hoặc thuốc nhuận tràng. Tránh các loại thức ăn gây táo bón. Với nhiều người, pho mát, và chế độ ăn quá nhiều thịt, ít rau củ cũng có thể dẫn đến chứng táo bón.

Hoạt động thể chất, ví dụ như đi bộ đã được chứng minh có thể làm giảm nguy cơ táo bón.

Điều trị táo bón

Nếu bạn bị táo bón, lời khuyên trong việc dự phòng táo bón ở trên vẫn được áp dụng cho bạn. Tăng cường uống nước cũng như thay đổi chế độ ăn và thêm chất xơ vào bữa ăn là vô cùng cần thiết,

Các cách điều trị táo bón phổ biến

  • Thụt tháo
  • Thuốc nhuận tràng
  • Thuốc làm mềm phân
  • Thực phẩm bổ sung chất xơ
  • Magie citrate
  • Glycerine nhét hậu môn

Có nhiều loại thuốc không theo đơn hoặc theo đơn có thể điều trị táo bón nhưng nếu bạn đã từng phẫu thuật, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc. Quá nhiều thuốc hoặc điều trị quá đà có thể gây co thắt, đau, tiêu chảy.

Táo bón không nên bỏ qua. Nó có thể dẫn đến những dạng táo bón nguy hiểm hơn được gọi là phân đóng khối, trong trường hợp đó, những khối phân cần được loại bỏ.

Tham khảo thêm bài viết Vitamin làm giảm chứng táo bón

CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
  • 27/10/2025

    6 lợi ích khi uống nước chanh gừng trước khi đi ngủ

    Uống một cốc nước chanh gừng trước khi đi ngủ có thể giúp cải thiện sự tỉnh táo và bù nước. Nước chanh gừng cũng có thể làm giảm chứng khó tiêu, nghẹt mũi và một số lợi ích sức khỏe khác.

  • 27/10/2025

    Những điều bạn cần biết về việc tiêm vắc-xin phòng cúm vào mùa thu này

    Các cơ quan y tế Hoa Kỳ hàng năm có những khuyến nghị, hướng dẫn mới về tiêm chủng.. Tuy nhiên, khuyến nghị về vắc-xin cúm vẫn giữ nguyên: tất cả trẻ em trên 6 tháng tuổi nên tiêm vắc-xin cúm hàng năm. Có tới 1,3 triệu người Mỹ phải nhập viện vì bệnh cúm trong mùa cúm vừa qua và có tới 130.000 người tử vong vì căn bệnh này. Sau đây là những điều bạn cần biết khi chuẩn bị tiêm phòng cúm trong năm nay.

  • 27/10/2025

    Đã đến lúc từ bỏ đa nhiệm: Bộ não của bạn muốn làm một việc duy nhất

    Chúng ta đang sống trong một thế giới nơi mà đa nhiệm (multitasking) được khuyến khích, đôi khi còn là điều cần thiết. Tuy nhiên, việc tập trung vào một việc duy nhất tại một thời điểm lại mang đến nhiều lợi ích, bao gồm tăng sự tập trung và giảm căng thẳng.

  • 26/10/2025

    Uống cà phê có giúp bảo vệ gan khỏi nguy cơ ung thư không?

    Cà phê ngày càng được chứng minh có nhiều lợi ích sức khỏe nếu sử dụng đúng cách. Nghiên cứu cho thấy uống cà phê mỗi ngày có thể hỗ trợ bảo vệ gan và các con đường dẫn đến tình trạng viêm, xơ gan và ung thư.

  • 26/10/2025

    Phương pháp giảm đau đầu không dùng thuốc

    Đau đầu là tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, với nhiều dạng khác nhau. Mặc dù thuốc giảm đau được sử dụng rộng rãi, nhưng việc lạm dụng thuốc giảm đau có thể gây ra tác dụng phụ. May mắn thay, có nhiều phương pháp giảm đau đầu tự nhiên an toàn và hiệu quả. Bài viết này sẽ giới thiệu và hướng dẫn cách áp dụng các phương pháp đó tại nhà.

  • 25/10/2025

    5 lợi ích không ngờ của vỏ táo

    Vỏ táo chứa nhiều chất chống oxy hóa hơn phần thịt, chất chống oxy hóa mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính, bảo vệ sức khỏe não bộ…

  • 25/10/2025

    Tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh cá nhân

    Vệ sinh cá nhân không chỉ là thói quen hàng ngày mà còn là yếu tố cốt lõi để duy trì sức khỏe. Trong bối cảnh môi trường ngày càng nhiều chất ô nhiễm, nguy cơ lây bệnh truyền nhiễm và nhiễm độc càng lớn, vệ sinh cá nhân đóng vai trò như một hàng rào bảo vệ hiệu quả. Bài viết sẽ đi sâu vào các khía cạnh của vệ sinh cá nhân và các biện pháp xây dựng thói quen vệ sinh cá nhân.

  • 24/10/2025

    7 lợi ích sức khỏe vàng từ bí đỏ không nên bỏ qua

    Bí đỏ giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, xứng đáng được gọi là 'siêu thực phẩm'. Tìm hiểu 7 lợi ích sức khỏe tuyệt vời mà bí đỏ mang lại, giúp bạn hiểu rõ hơn về giá trị của loại quả này.

Xem thêm