Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thuốc giảm đau opioid và táo bón

Thuốc giảm đau loại opioid là loại thuốc giảm đau hiệu quả. Loại opioid đầu tiên được sản xuất với lượng lớn là morphine, có nguồn gốc từ nhựa cây thuốc phiện. Morphine vẫn được sử dụng ngày nay; tuy nhiên có nhiều loại thuốc giảm đau opioid khác. Một số thuốc dùng morphine như thành phần hoạt hóa, một số khác lại dùng morphine dưới dạng tổng hợp, có nghĩa nó có tác dụng như morphine nhưng được tạo ra trong phòng thí nghiệm và không chứa morphine.

Opioid thường được sử dụng để giảm đau sau phẫu thuật, do có tác dụng giảm đau ngay lập tức. Không may là tất cả các loại opioid, cho dù có chứa morphine hay tổng hợp đều có tác dụng phụ là gây táo bón.

Táo bón là gì?

Táo bón là tình trạng khi một người có ít hơn 3 lần đi đại tiện một tuần hoặc gặp khó khăn khi đi đại tiện do phân cứng và khô. Mỗi người có đặc điểm đại tiện khác nhau. Với một người thường đi cầu 2 lần/ ngàythì việc đi 5 lần/tuần là sự thay đổi đột ngột và có thể chỉ điểm táo bón. Với một người thường có phân lỏng, thì việc phân trở nên rắn và đau khi đi đại tiện có thể là dấu hiệu của thay đổi đáng kể

Opioid gây táo bón thế nào?

Có nhiều lí do tại sao nhóm thuốc opioid lại gây táo bón. Những thuốc này có thể giảm sự chuyển động của thức ăn trong ống tiêu hóa, khiến cơ thể có nhiều thời gian để loại bỏ nước ra khỏi thức ăn hơn. Điều này có thể dẫn đến tình trạng phân khô hơn bình thường. Cũng có giả thiết cho rằng opioid làm tăng lượng nước được hấp thu từ ống tiêu hóa, dẫn đến phân khô hơn.

Những thuốc này cũng có thể giảm nhu cầu đi đại tiện, lại làm dài thời gian loại bỏ nước ra khỏi phân của cơ thể.

Ngăn táo bón là chìa khóa

Bệnh nhân dùng thuốc opioid nên dự phòng tình trạng táo bón xảy ra, hơn là điều trị táo bón. Táo bón có thể gây khó chịu hoặc thậm chí đau, và nên được tránh khi có thể.

Có nhiều cách bạn có thể dự phòng táo bón khi dùng thuốc opioid. Trước tiên, không nên dùng nhiều thuốc hơn cần thiết vì liều cao hơn có thể làm tăng nguy cơ táo bón. Cố gắng giữ cơ thể đủ nước là điều quan trọng nhất trong việc dự phòng táo bón. Uống thuốc với thật nước và tiếp tục uống nước trong ngày. Khuyến cáo uống 2 lít nước một ngày có thể không đủ nếu bạn đang dùng thuốc opioid. Tránh đồ uống chứa caffein do chúng làm tăng mất nước và chống lại nỗ lực tăng lượng nước nạp vào của bạn.

Ăn uống cũng rất quan trọng bởi những gì bạn ăn có thể làm tăng hoặc giảm nguy cơ táo bón.

Tăng lượng chất xơ bằng việc ăn hoa quả, rau củ, chọn loại tự nhiên nếu có thể. Cả quả cam sẽ có tác dụng hơn chỉ dùng nước cam ép bỏ tép. Bạn cũng có thể thêm chất xơ vào bữa ăn bằng thực phẩm bổ sung chất xơ, nhưng nhớ rằng thêm thực phẩm bổ sung chất xơ có thể làm tăng nguy cơ táo bón nếu bạn uống ít nước. Thuốc nhuận tràng có thể ngăn táo bón. Nếu bạn được phẫu thuật, tham khảo ý kiến bác sĩ phẫu thuật trước khi sử dụng thực phẩm bổ sung chất xơ hoặc thuốc nhuận tràng. Tránh các loại thức ăn gây táo bón. Với nhiều người, pho mát, và chế độ ăn quá nhiều thịt, ít rau củ cũng có thể dẫn đến chứng táo bón.

Hoạt động thể chất, ví dụ như đi bộ đã được chứng minh có thể làm giảm nguy cơ táo bón.

Điều trị táo bón

Nếu bạn bị táo bón, lời khuyên trong việc dự phòng táo bón ở trên vẫn được áp dụng cho bạn. Tăng cường uống nước cũng như thay đổi chế độ ăn và thêm chất xơ vào bữa ăn là vô cùng cần thiết,

Các cách điều trị táo bón phổ biến

  • Thụt tháo
  • Thuốc nhuận tràng
  • Thuốc làm mềm phân
  • Thực phẩm bổ sung chất xơ
  • Magie citrate
  • Glycerine nhét hậu môn

Có nhiều loại thuốc không theo đơn hoặc theo đơn có thể điều trị táo bón nhưng nếu bạn đã từng phẫu thuật, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc. Quá nhiều thuốc hoặc điều trị quá đà có thể gây co thắt, đau, tiêu chảy.

Táo bón không nên bỏ qua. Nó có thể dẫn đến những dạng táo bón nguy hiểm hơn được gọi là phân đóng khối, trong trường hợp đó, những khối phân cần được loại bỏ.

Tham khảo thêm bài viết Vitamin làm giảm chứng táo bón

CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
  • 26/08/2025

    6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45

    Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.

  • 26/08/2025

    10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.

  • 25/08/2025

    Ăn trứng vào bữa sáng có giúp giảm cân nhanh hơn?

    Bữa sáng giàu protein từ trứng không chỉ giúp no lâu mà còn hỗ trợ đốt mỡ hiệu quả hơn so với các bữa sáng nhiều tinh bột. Vậy ăn trứng vào buổi sáng có thật sự giúp bạn đạt mục tiêu giảm cân nhanh hơn?

  • 25/08/2025

    Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và cách cai nghiện hiệu quả

    Thuốc lá từ lâu đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu. Với hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, tác hại của thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây tổn hại nghiêm trọng cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động.

  • 24/08/2025

    Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua

    Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 24/08/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị đau lưng ở dân văn phòng

    Đau lưng đang trở thành một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt đối với những người làm việc trong môi trường văn phòng. Tính chất công việc yêu cầu ngồi lâu, ít vận động và thường xuyên làm việc trước máy tính tạo ra áp lực lớn lên cột sống, dẫn đến các cơn đau lưng dai dẳng.

  • 23/08/2025

    Thời điểm ăn trái cây phù hợp với người bệnh đái tháo đường

    Ăn trái cây đúng cách rất có lợi cho người bệnh đái tháo đường. Tuy nhiên, vì cơ thể mỗi người là khác nhau nên người bệnh cần chú ý lựa chọn cách ăn phù hợp với mình.

  • 23/08/2025

    Chăm sóc sức khỏe răng miệng đúng cách

    Sức khỏe răng miệng không chỉ ảnh hưởng đến vẻ đẹp nụ cười mà còn liên quan mật thiết đến sức khỏe tổng thể. Một hàm răng khỏe mạnh giúp bạn nhai thức ăn dễ dàng, cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như tim mạch hay tiểu đường.

Xem thêm