Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những hiểu biết về nhóm máu ABO và Rh

Cơ thể người có nhiều loại nhóm máu, nhưng các nhóm máu thuộc hệ ABO và hệ Rh là quan trọng hơn cả, đặc biệt là trong truyền máu và khi mang thai.

Những hiểu biết về nhóm máu ABO và Rh

Cách xác định nhóm máu của bạn?

Trên bề mặt hồng cầu chứa các protein được gọi là kháng nguyên và trong huyết tương có chứa các kháng thể. Để phân loại nhóm máu, cần xác định cả 2 yếu tố là kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu và kháng thể trong huyết tương.

Có nhiều cách để phân loại nhóm máu của con người, nhưng phân loại nhóm máu theo hệ ABO và hệ Rh là quan trọng hơn cả.

Các nhóm máu thuộc hệ ABO

  • Nhóm máu A: sẽ có kháng nguyên A trên bề mặt hồng cầu, và kháng thể Anti B trong huyết tương.
  • Nhóm máu B: sẽ có kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu, và kháng thể Anti A trong huyết tương.
  • Nhóm máu AB: sẽ có cả kháng nguyên A và kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu, và không có cả kháng thể Anti A, Anti B trong huyết tương.
  • Nhóm máu O: sẽ không có cả kháng nguyên A, kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu, và trong huyết tương sẽ có cả hai kháng thể Anti A, Anti B.

Hiện nay, vẫn chưa rõ vai trò của kháng nguyên A và kháng nguyên B đối với cơ thể, có những người không có kháng nguyên nào (người nhóm máu O) vẫn khỏe mạnh bình thường. Có một số bằng chứng cho thấy những người thuộc nhóm máu khác nhau có thể ít hay nhiều mắc các bệnh nhất định – ví dụ: huyết khối trong lòng mạch (bệnh huyết khối tắc mạch), sốt rét. Và không có bằng chứng nào cho thấy những người có nhóm máu khác nhau thì nên tuân theo chế độ ăn khác nhau.

Nhóm máu hệ Rh

Hầu hết mọi người có nhóm máu Rh dương (Rh+), tức là có kháng nguyên D trên bề mặt hồng cầu. Những người không có kháng nguyên D trên bề mặt hồng cầu, được gọi là nhóm Rh âm (Rh-).

Cách đọc tên các nhóm máu như thế nào?

Nhóm máu phụ thuộc vào kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu và được di truyền từ bố mẹ của bạn. Nhóm máu của bạn sẽ có thể là một trong các nhóm máu sau:

  • Nhóm A+: tức là bạn sẽ có kháng nguyên A và kháng nguyên D (hệ Rh) trên bề mặt hồng cầu.
  • Nhóm A-: tức là bạn sẽ có kháng nguyên A nhưng không có kháng nguyên D (hệ Rh) trên bề mặt hồng cầu.
  • Nhóm B+: tức là bạn sẽ có kháng nguyên B và kháng nguyên D (hệ Rh) trên bề mặt hồng cầu.
  • Nhóm B-: tức là bạn sẽ có kháng nguyên B nhưng không có kháng nguyên D (hệ Rh) trên bề mặt hồng cầu.
  • Nhóm AB+: tức là bạn sẽ có cả kháng nguyên A, kháng nguyên B và kháng nguyên D (hệ Rh) trên bề mặt hồng cầu.
  • Nhóm AB-: tức là bạn sẽ có kháng nguyên A, kháng nguyên B nhưng không có kháng nguyên D (hệ Rh) trên bề mặt hồng cầu.
  • Nhóm O+: tức là bạn sẽ không có kháng nguyên A và kháng nguyên B, nhưng có kháng nguyên D (hệ Rh) trên bề mặt hồng cầu.
  • Nhóm O-: tức là bạn sẽ không có cả kháng nguyên A, kháng nguyên B và kháng nguyên D (hệ Rh) trên bề mặt hồng cầu.

Xét nghiệm nhóm máu như thế nào?

Mẫu máu của bạn sẽ được trộn với một hóa chất đặc biệt được gọi là huyết thanh mẫu, để xác định nhóm máu. Ví dụ, dùng huyết thanh mẫu Anti A trộn với hồng cầu của bạn, nếu xảy ra hiện tượng ngưng kết, chứng tỏ bạn có kháng nguyên A trên hồng cầu.

Đối với xác định nhóm máu hệ Rh, người ta sẽ trộn huyết thanh mẫu Anti D với hồng cầu của bạn, nếu xảy ra hiện tượng ngưng kết thì chứng tỏ bạn có kháng nguyên D trên bề mặt hồng cầu, và có thể kết luận bạn nhóm máu Rh dương. Bằng cách thực hiện một loạt các xét nghiệm như vậy, có thể xác định kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu của bạn là gì, và từ đó xác định nhóm máu của bạn.

Lựa chọn nhóm máu phù hợp trong truyền máu

Để quá trình truyền máu diễn ra an toàn, trước khi truyền máu, bạn sẽ được kiểm tra xem có phù hợp với nhóm máu được truyền hay không, bằng phản ứng hòa hợp (phản ứng chéo) giữa mẫu máu của bạn với mẫu máu của túi máu. Ví dụ, nếu bạn có nhóm máu B+ nhận máu người nhóm A+, thì kháng thể Anti A trong huyết tương của bạn sẽ phá hủy khối máu truyền vào, hình thành nên các cục máu đông và gây tắc hàng loạt các mạch máu, dẫn tới một tai biến truyền máu cực kỳ nghiêm trọng, thậm chí có thể dẫn tới tử vong.

Do đó, việc lựa chọn túi máu phù hợp với bạn trước truyền máu là cực kỳ quan trọng, phải phù hợp đồng thời nhóm máu hệ ABO và hệ Rh. Sau đó, để chắc chắn là hòa hợp, người ta sẽ trộn máu của bạn với mẫu máu từ túi máu, rồi quan sát dưới kính hiển vi, kiểm tra xem có hình thành cục máu đông không. Nếu không có cục máu đông hình thành, thì chứng tỏ hai mẫu máu là hòa hợp và bạn có thể được truyền túi máu đó.

Tầm quan trọng của xét nghiệm nhóm máu lúc mang thai

Những người phụ nữ mang thai luôn được kiểm tra nhóm máu hệ ABOhệ Rh. Nếu mẹ có nhóm Rh âm và thai nhi có nhóm Rh dương (không hòa hợp hệ Rh), thì cơ thể mẹ có thể sản xuất kháng thể Anti D tấn công và phá hủy hồng cầu thai nhi. Tai biến thường hiếm khi xảy ra ở lần mang thai đầu tiên. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, những lần mang thai sau đó có thể xảy ra những tai biến rất nghiêm trọng, gây ảnh hưởng nawngjneef đến cả mẹ và thai nhi.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Nhóm máu nói gì về sức khỏe?

Lê Văn Công - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Patient
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

Xem thêm