Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều thú vị nhất xảy ra khi ngủ

Đối với hầu hết mọi người, từ “ngủ” gợi lên sự bình an và thư giãn sau một ngày dài.

Những điều thú vị nhất xảy ra khi ngủ

Tuy nhiên, trong quá trình này cơ thể lại trải qua nhiều thay đổi từ việc khôi phục sức khỏe để chuẩn bị cho ngày tiếp theo đến liên tục phân loại, sửa chữa và làm mới. Do vậy mà mỗi lần khi tỉnh dậy, bạn cảm thấy mình như một người khác, khỏe khoắn và năng động hơn. Vậy trong khi bạn ngủ đã xảy ra điều gì với cơ thể?

Não được làm sạch

Trong thời gian hoạt động hàng ngày, chất độc và các chất thải khác tích tụ khắp các tế bào của não và cơ thể. Nhưng khi bạn ngủ, não sẽ mở ra một van cho phép dịch não tủy chảy từ xương sống vào não, rửa các mô và lấy đi tất cả các chất độc đối với nó.

Quá trình này là một phần của một chu kỳ lớn hơn được gọi là hô hấp tế bào, một loạt phản ứng giúp tế bào tạo ra năng lượng từ chất dinh dưỡng và giữ cho cơ thể hoạt động.

Mặc dù sự làm sạch này xảy ra trên toàn cơ thể, nhưng hiệu quả của nó là đáng chú ý nhất trong não và đây là một trong những lý do mà bạn cảm thấy sảng khoái sau một giấc ngủ dài. Để hoàn thành công việc này, não cũng sử dụng nhiều năng lượng hơn so với các bộ phận khác trong cơ thể khi ngủ.

Hình ảnh não mở van để dịch não tủy chảy vào giúp làm sạch não.

Cao hơn trong khi ngủ

Khi bạn đứng, ngồi hay hoạt động trong ngày, trọng lượng cơ thể gây áp lực trên cột sống và nén xương sống xuống khiến chất lỏng chảy ra từ giữa các đĩa đốt sống và bạn thực sự bị... lùn đi đến 1cm vào cuối ngày. Tương tự như vậy, khi lưng bạn giải tỏa căng thẳng vào ban đêm, chất lỏng được cho phép trở lại vào các khớp nối và cơ thể tăng thêm 1cm.

Mặc dù chênh lệch chiều cao không đáng kể nhưng sự thiếu áp lực cũng cho phép trẻ em và thanh thiếu niên tăng trưởng trong khi ngủ do áp suất không đè nặng lên cột sống và chân khi nằm xuống và các hormon tăng trưởng được giải phóng trong khi ngủ.

Tê liệt tạm thời

Nghe có vẻ đáng sợ nhưng hiện tượng này giúp bạn không hành động theo những giấc mơ. Đây có lẽ là một điều tốt đối với cơ thể. Trong giấc ngủ REM, giấc ngủ mắt chuyển động nhanh, thường xuất hiện những giấc mơ nên não đã ngăn chặn các chất dẫn truyền thần kinh và thụ thể trong cơ, gây tê liệt tạm thời. Thỉnh thoảng, điều này có thể xảy ra một thời gian ngắn khi ngủ hoặc khi thức dậy, trong thời gian đó bạn hoàn toàn tỉnh táo nhưng không thể di chuyển. Đây có lẽ cũng là gốc rễ của nhiều truyền thuyết cổ đại hay văn học dân gian Trung Quốc về các chuyến thăm của quỷ hay các sinh vật khác mà con người lại không thể di chuyển.

Giảm huyết áp và nhịp tim

Khoảng 30 phút trước khi ngủ, cơ thể bắt đầu giảm nhiệt độ. Điều này xảy ra để làm chậm sự trao đổi chất để bạn có thể ngủ hàng giờ mà không bị đói. Kết quả là nhịp tim và huyết áp cũng giảm. Khi thức dậy, huyết áp và nhịp tim nhanh chóng tăng trở lại để đáp ứng nhu cầu về năng lượng. Nhưng trong một thời gian ngắn, có một sự mất cân bằng, dẫn đến sự chậm chạp và tư duy mơ hồ của những người vừa mới thức dậy.

Nhịp tim và huyết áp giảm khi ngủ.

Giảm cân

Nếu bạn cảm thấy khát nước khi thức dậy vào buổi sáng thì nguyên nhân chính là do cơ thể đã bị mất hơn 0,5kg nước vào không khí xung quanh khi ngủ đêm. Điều này cũng xảy ra vào ban ngày nhưng việc ăn uống trong lúc thức đã bù lại lượng cân nặng giảm đi. Chính vì vậy, bạn nên ngủ ít nhất 7 tiếng mỗi đêm để tăng cường sức khỏe, duy trì cân nặng cũng như nỗ lực ăn kiêng hay tập thể dục bạn đã làm khi thức.

Lưu trữ và sắp xếp kỷ niệm

Mỗi con người đều có những hoạt động riêng và những tương tác với người khác như nói chuyện, gặp gỡ... trong ngày. Tất cả những việc làm này tạo nên ký ức và được lưu giữ trong não. Trong trạng thái ngủ, não sẽ tái hiện các sự kiện của ngày, sắp xếp và lưu giữ chúng trong trung tâm bộ nhớ dài hạn, đồng thời loại bỏ những kỷ niệm không cần thiết.

Việc lưu giữ ký ức này là điều quan trọng để con người có thể hoạt động bình thường. Tuy nhiên, hầu hết mọi người có thể nhớ những kỷ niệm cụ thể từ thời thơ ấu rất sống động nhưng lại khó khăn hơn nhiều khi nhớ chính xác những gì họ đã làm 2 ngày trước do có sự phân loại trong bộ nhớ ưu tiên.

Ngoài ra, trong khi ngủ, bộ não còn gợi lên một thực tế tưởng tượng chỉ tồn tại trong đầu mà bạn nghĩ là có thật, đó là giấc mơ. Khi bạn tỉnh dậy, hầu như tất cả giấc mơ đều biến mất khỏi trí nhớ. Không chỉ thế, sự co giật cơ cũng rất thường gặp khi ngủ do sự thay đổi nhiệt độ cơ thể, nhịp thở bị chậm lại, cơ bắp giãn ra nghỉ ngơi khi ngủ khiến não hiểu sai là bạn đang ngã và phát tín hiệu làm người bạn giật lại làm tỉnh giấc.

Lê Mỹ Giang - Theo Sức khỏe & Đời sống/ Listverse, 4/2017
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

  • 27/03/2024

    Triệu chứng nhiễm trùng thận

    Nhiễm trùng thận, tiết niệu thường gặp khi vi khuẩn di chuyển từ bộ phận sinh dục, bàng quang, niệu quản rồi tới thận. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra các triệu chứng và dấu hiệu nhận biết nhiễm trùng thận.

Xem thêm