Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nguyên nhân của suy tụy ngoại tiết

Tụy đóng một vai trò rất quan trọng trong hệ tiêu hóa. Nhiệm vụ của tụy là tạo ra enzym và giải phóng enzym giúp cho hệ tiêu hóa có thể tiêu hóa và hấp thụ được các chất dinh dưỡng. Suy tụy ngoại tiết là khi tụy không thể sản xuất ra enzym hoặc không thể cung cấp đủ enzym. Sự thiếu hụt enzym làm cho cơ thể khó chuyển hóa thức ăn thành những dạng mà hệ tiêu hóa có thể hấp thu được.

Triệu chứng của suy tụy ngoại tiết sẽ trở nên dễ nhận thấy khi lượng enzym sản xuất ra để tiêu hóa chất béo giảm xuống 5-10% so với thông thường. Khi đó, bạn sẽ bị sụt cân, tiêu chảy, phân có lẫn mỡ và các triệu chứng liên quan đến suy dinh dưỡng.

Nguyên nhân của suy tụy ngoại tiết

Suy tụy ngoại tiết xảy ra khi tụy ngừng việc giải phóng enzym để hỗ trợ cho hệ tiêu hóa.

Rất nhiều tình trạng sẽ có thể làm tổn thương tụy và dẫn đến suy tụy ngoại tiết. Trong số đó, viêm tụy có thể dẫn đến suy tụy ngoại tiết bằng việc phá hủy trực tiếp các tế bào tụy chịu trách nhiệm sản xuất ra enzym tiêu hóa. Các bệnh di truyền như hội chứng Shwachman – Diamond và xơ nang hay việc phẫu thuật tụy, dạ dày cũng có thể dẫn đến suy tụy ngoại tiết.

Viêm tụy mãn tính

Viêm tụy mãn tính là tình trạng viêm tụy mà sẽ không biến mất theo thời gian. Loại viêm tụy này là nguyên nhân phổ biến của suy tụy ngoại tiết ở người trưởng thành. Tình trạng viêm mãn tính của tụy có thể làm tổn thương các tế bào sản xuất ra enzym tiêu hóa. Đó là lý do vì sao đa số bệnh nhân bị viêm tụy mãn tính cũng sẽ bị suy ngoại tiết.

Viêm tụy cấp

So với viêm tụy mãn tĩnh, suy tụy ngoại tiết thường không phổ biến ở bệnh nhân bị viêm tụy cấp. Viêm tụy cấp không được điều trị sẽ phát triển thành viêm tụy mãn và do đó làm tăng nguy cơ suy tụy ngoại tiết.

Viêm tụy tự miễn

Đây là một loại viêm tụy tiến triển xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công tụy. Điều trị bằng steroid có thể giúp bệnh nhân bị viêm tụy tự miễn cải thiện tình trạng sản xuất enzym.

Tiểu đường

Suy tụy ngoại tiết là một biến chứng không mong muốn của phẫu thuật tụy hoặc phẫu thuật đường tiêu hóa. Theo một số nghiên cứu về phẫu thuật đường tiêu hóa, khoảng hơn 80% số bệnh nhân đã từng phẫu thuật tụy, dạ dày hoặc phần trên tá tràng sẽ bị suy tụy ngoại tiết.

Khi bác sỹ loại bỏ toàn bộ tụy của bạn, tụy sẽ sản xuất ra ít enzym hơn.  Phẫu thuật dạ dày, tá tràng và tụy dẫn đến suy tụy ngoại tiết do việc thay đổi cách các phần của hệ tiêu hóa phối hợp với nhau. Ví dụ, cắt bỏ một phần dạ dày có thể ảnh hưởng đến các phản xạ ruột cần thiết để có thể trộn các chất dinh dưỡng với enzym tiết ra từ tụy.

Các bệnh liên quan đến gen

Xơ nang là một bệnh di truyền làm cơ thể tạo ra một lớp chất nhầy dày. Lớp chất nhầy này bám vào phổi, hệ tiêu hóa và các cơ quan khác. Khoảng 90% bệnh nhân bị xơ nang sẽ bị suy tụy ngoại tiết.

Hội chứng Shwachman – Diamond là một bệnh di truyền rất hiếm gặp ảnh hưởng đến xương, mật độ xương và tụy. Người mắc hội chứng này thường sẽ bị suy tụy ngoại tiết từ khi còn rất nhỏ. Chức năng tụy sẽ được cải thiện một nửa khi họ lớn lên.

Bệnh Celiac

Bệnh Celiac là một bệnh có liên quan đến việc không thể tiêu hóa gluten. Bệnh ảnh hưởng đến khoảng 1% người trưởng thành ở Mỹ. Đôi khi, kể cả khi người bệnh đã ăn một bữa ăn không có gluten cũng vẫn có thể có các triệu chứng bệnh, như việc thường xuyên bị tiêu chảy. Trong trường hợp này, các triệu chứng cũng có thể gây ra suy tụy ngoại tiết liên quan đến bệnh Celiac.

Ung thư tụy

Suy tụy ngoại tiết là một biến chứng của ung thư tụy. Quá trình ung thư tế bào tụy sẽ thay thế các tế bào tụy mới, và có thể dẫn đến suy tụy ngoại tiết. Một khối u cũng có thể làm tắc nghẽn đường đi của enzym vào hệ tiêu hóa. Suy tụy ngoại tiết cũng có thể là một biến chứng sau phẫu thuật điều trị ung thư tụy.

Các bệnh viêm ruột

Bệnh Crohn và viêm loét đại tràng là hai bệnh viêm ruột có thể dẫn đến việc hệ miễn dịch tấn công và làm viêm ống tiêu hóa. Rất nhiều người bị bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng cũng sẽ bị suy tụy ngoại tiết. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết được chính xác nguyên nhân của mối liên hệ giữa các bệnh này.

Hội chứng Zollinger – Ellison

Đây là một bệnh hiếm khi các khối u ở tụy hoặc ở những vị trí khác trên đường ruột tạo ra một khối lượng lớn hoocmôn và dẫn đến quá nhiều axit dạ dày. Lượng axit dạ dày này làm cho các enzym tiêu hóa hoạt động không bình thường, dẫn đến suy tụy ngoại tiết.

Suy tụy ngoại tiết có thể ngăn chặn được không?

Rất nhiều tình trạng liên quan đến suy tụy ngoại tiết, bao gồm ung thư tụy, xơ nang, tiểu đường mà không thể kiểm soát được.

Nhưng có rất nhiều yếu tố bạn có thể kiểm soát được. Uống quá nhiều rượu trong một thời gian dài là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm tụy tiến triển. Uống rượu cùng với chế độ ăn nhiều chất béo và hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ viêm tụy. Những người bị viêm tụy do uống nhiều rượu có thể sẽ bị đau bụng dữ dội hơn và phát triển bệnh suy tụy ngoại tiết nhanh hơn.

Xơ nang hoặc viêm tụy di truyền trong gia đình cũng có thể làm tăng nguy cơ bị suy tụy ngoại tiết của bạn.

Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm