Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nên làm gì khi bé sốt?

Sốt là một trong những triệu chứng thường gặp nhất lúc bé bệnh. Đôi khi bạn lúng túng, không biết phải làm thế nào cho tốt …Bài này sẽ hướng dẫn bạn cách xử lý sốt đúng cách.

Thân nhiệt bao nhiêu là sốt?

Bình thường, thân nhiệt tự điều hòa trong khoảng 37oC ± 0,6oC. Bé được xem là sốt khi nhiệt độ hậu môn từ 38oC trở lên. Bạn cần đo nhiệt độ cho bé khi thấy bé nóng hơn bình thường (sờ trán, cảm nhận bằng tay thường rất chủ quan, đặc biệt khi bàn tay của bạn mát, thậm chí lạnh khi trời lạnh…). Hiện thị trường có nhiều loại  nhiệt kế, hãy sử dụng nhiệt kế điện tử bạn nhé; vì nhiệt kế thủy ngân dễ vỡ gây ngộ độc.

Đo nhiệt độ ở hậu môn là chính xác nhất. Tuy nhiên, thực tế, bạn có thể đo nhiệt độ ở nách; nhiệt độ này  thường thấp hơn nhiệt độ hậu môn khoảng 0,5oC – và như vậy, khi bé có nhiệt độ ở nách trên 37,5oC đã được xem là sốt rồi đấy bạn.

Các nguyên nhân gây sốt thường gặp

Nguyên nhân thường nhất của sốt là nhiễm virus hoặc vi khuẩn. Khi bị tác nhân gây bệnh xâm nhập, cơ thể sẽ phản ứng lại bằng cách tăng thân nhiệt nhằm thúc đẩy các phản ứng bảo vệ để loại trừ mầm bệnh. Như vậy, sốt không phải là một bệnh, mà là một dấu hiệu tốt cho thấy cơ thể của bé đang tích cực chống lại tác nhân gây bệnh. Do đó, điều quan trọng là tìm ra nguyên nhân gây sốt, chứ không phải là hạ sốt bằng mọi cách bạn ạ!

Làm gì khi bé sốt?

Khi bé sốt nhẹ, bạn hãy cho bé nghỉ ngơi, mặc quần áo thoáng mát, dễ thấm mồ hôi và cho bé uống nhiều nước (sữa, nước lọc, nước hoa quả, nước canh,…) và ăn thức ăn dễ tiêu hóa.

Tuy nhiên, khi sốt quá cao (ví dụ trên 39oC), bé sẽ dễ mất nước và thường rất mệt. Khi đó, bạn mới nên hạ sốt cho bé bằng cách:

Cho uống thuốc hạ sốt: thuốc hạ sốt an toàn là Acetaminophen (Hapacol, Efferalgan,…). Liều thông thường là 10-15 mg/kg cân nặng của bé cho mỗi lần uống, và 2 lần dùng cách nhau ít nhất 6 giờ. Bạn cũng có thể tham khảo liều lượng sử dụng ghi trên hộp thuốc. Tuy nhiên, nếu bé của bạn dưới 2 tuổi thì tốt nhất nên dùng thuốc hạ sốt theo liều chỉ định của bác sĩ.

Cần tránh lạm dụng thuốc và dùng thuốc quá liều khi bé sốt cao liên tục – dùng thuốc hạ sốt nhiều hơn liều hướng dẫn ở trên chỉ làm tăng nguy cơ quá liều, ngộ độc thuốc thôi bạn ạ! Nhớ xem các thuốc đang sử dụng cùng lúc cho bé có chứa thuốc hạ sốt không để tránh quá liều nhé. Bạn có thể cho bé dùng thuốc hạ sốt dạng uống hay nhét hậu môn.

Cả 2 dạng này đều có tác dụng hạ sốt, nhưng lại có ưu điểm riêng: khi bé ói nhiều hay đang ngủ, dùng tọa dược là hợp lý; nhưng nếu bé đang tiêu chảy thì dạng uống sẽ tốt hơn.

Chú ý là trong mỗi cữ thuốc hạ sốt, bạn chỉ dùng một trong 2 đường uống hoặc hậu môn; mà không dùng cả 2 đường cùng lúc. Ibuprofen (Nurofen, Advil,…) có sẵn trên thị trường cũng có thể giúp hạ sốt; tuy nhiên, nên sử dụng thận trọng theo chỉ định của bác sĩ và không dùng nếu bé của bạn dưới 6 tháng tuổi.

Lau mát cho bé với nước ấm khoảng 30oC: dùng 5 khăn nhúng nước ướt vừa phải, 4 cái đắp ở nách và bẹn, 1 cái lau phần cơ thể còn lại (tránh bàn tay, bàn chân). Nhớ là chỉ nên lau mát sau khi đã dùng thuốc hạ sốt ít nhất 30 phút nhé bạn! Đừng bao giờ lau bằng nước đá, giấm, rượu hay chanh, vì có thể gây nhiễm độc.

Khi nào cần đưa bé đi khám ?

Khi bé sốt, một số cha mẹ thường “chẩn đoán” ngay là do mọc răng (!). Đừng chủ quan bạn nhé, hãy theo dõi bé sát, và đưa bé đi khám ngay khi có các trường hợp “báo động” dưới đây:

Bé dưới 3 tháng tuổi, ngay cả khi bé vẫn có vẻ khỏe và sốt không cao

Bé 3-36 tháng tuổi: nếu ở một trong các trường hợp sau:

  • Sốt trên 38o9C, hay
  • Sốt hơn 3 ngày, hay
  • Có vẻ không khỏe (ví dụ: quấy khóc, lừ đừ, không chịu uống, …)

Ở bất kỳ tuổi nào, bạn cũng cần đưa bé đi khám ngay nếu:

  • Sốt trên 40oC, hay
  • Sốt kéo dài đã 7 ngày (dù không sốt nhiều mỗi ngày), hay
  • Có sẵn 1 bệnh lý mạn tính nào đó, hay
  • Phát ban mới xuất hiện, hay
  • Kèm dấu hiệu nặng (không uống được; nôn tất cả mọi thứ; co giật; hay li bì khó đánh thức), hay
  • Có triệu chứng ở cơ quan, bộ phận nào đó (ho nhiều; khó thở; đau tai; đau bụng;…).

Tóm lại, sốt là dấu hiệu cho thấy cơ thể của bé đang nhiễm bệnh và đang tích cực chống lại mầm bệnh. Nhớ cho bé nghỉ ngơi, uống đủ nước và không nên lạm dụng thuốc hạ sốt khi chưa thật sự cần thiết. Hãy theo dõi sát bé và đưa bé đi khám ngay khi có dấu hiệu “báo động” bạn nhé!

TS.BS. Phạm Diệp Thùy Dương - Theo Đại học Y Dược TPHCM
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm