Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Một số điều cần biết về amip ăn não

Nhiễm khuẩn amip ăn não tuy không phổ biến nhưng lại đặc biệt nguy hiểm với tỉ lệ tử vong cao.

Amip ăn não là gì?

Amip ăn não (Naegleria fowleri) là một loại amip phổ biến trên khắp thế giới, sống ở đất và nước ngọt. Khi điều kiện thích hợp, thường là mùa hè, chúng sinh sôi rất nhanh.

Amip ăn não gây nhiễm khuẩn khi nước chứa amip tràn vào mũi, xảy ra khi thực hiện các hoạt động với nước như bơi lội, nhảy, lặn hoặc các môn thế thao như lướt ván trên nước. Rửa mũi, sục mũi bằng nước chưa qua đun sôi cũng có thể mắc bệnh. Nuốt phải nước nhiễm khuẩn thì không mắc bệnh.

Amip khi vào cơ thể sẽ hoạt đọng tại não, gây ra viêm não-màng não do amip (VNMNA). Vì vậy chúng được gọi là Amip ăn não.

Viêm não-màng não do amip (VNMNA)

VNMNA ít gặp nhưng tỉ lệ tử vong là 99% và thường tác động đến người trẻ, khỏe mạnh, năng động. Tính đến tháng 8 năm 2016, 40 ca được báo cáo ở Mỹ, tính trung bình 8 người mắc mỗi năm. Với xu hướng nóng lên toàn cầu, môi trường sống của amip ăn não người được mở rộng, nhiều ca bệnh đã xảy ra ở những nơi không ngờ đến.  

Người mắc VNMNA có triệu chứng bệnh rầm rộ như sốt, đau đầu, cứng cổ, cuối cùng hôn mê và chết.

VNMNA có triệu chứng không khác viêm màng não do vi khuẩn hay virus. Vì viêm màng não do vi khuẩn thì phổ biến, xét nghiệm và điều trị thường tập trung vào vi khuẩn. VNMNA dễ bị chẩn đoán là viêm màng não vi khuẩn nhưng không tìm thấy vi khuẩn, trong khi kháng sinh không có tác dụng. 

Chẩn đoán amip ăn não cũng dễ bị bỏ sót ngay cả khi bác sĩ chủ đích tìm bằng chứng cho bệnh này. Giống viêm màng não vi khuẩn, chuẩn đoán đòi hỏi chọc dò dịch tủy ở thắt lưng. Dịch tủy sẽ được xét nghiệm amip đặc hiệu, tuy nhiên sẽ khó phát hiện nếu không có test có tính đặc hiệu cao, vốn không có sẵn ở hầu hết các bệnh viện.  

Chẩm đoán VNMNA phải dựa trên các yếu tố dịch tễ, đầu mối quan trọng nhất là phơi nhiễm với vùng nước ngọt và ấm trong vòng 2 tuần trước. Những người có yếu tố phơi nhiễm này và có triệu chứng của viêm naõ, màng não nên đến cơ sở y tế ngay lập tức và nói cho nhân viên y tế biết.

Điều trị: một trong những lựa chọn điều trị là amphotericin B truyền tĩnh mạch, là hỗn hợp các loại kháng sinh. Miltefosine (Impavido) là thuốc có nhiều hứa hẹn, hiện có sẵn và được khuyến cáo trong phác đồ. Việc điều trị phải được tiens hành ngay lập tức, không được trì hoãn. 

Phòng tránh VNMNA khá đơn giản. Nên tránh để mũi tiếp xúc với nước ngọt chưa được xử lý từ bất kì đâu, đặc biệt trong những tháng nhiệt độ nóng, hay suối nước nóng. Tránh tiếp xúc vùng nước vào những giai đoạn này. Khi bơi hoặc tắm, nên giữ đầu khô ráo ở trên mặt nước, hoặc sử dụng kẹp mũi.

Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

Xem thêm