Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Coi chừng dược phẩm gây loãng xương

Loãng xương là tình trạng có sự giảm khối lượng xương và hư hoại vi cấu trúc của hệ thống xương dẫn đến giảm sức mạnh của xương và có nguy cơ gãy xương.

Loãng xương là tình trạng có sự giảm khối lượng xương và hư hoại vi cấu trúc của hệ thống xương dẫn đến giảm sức mạnh của xương và có nguy cơ gãy xương.

Ở xương luôn xảy ra hai quá trình đồng thời, quá trình hủy xương và quá trình tạo xương. Có một số yếu tố như tuổi già, ở người cao tuổi, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh hoặc do dùng một số dược phẩm, làm cho tăng quá trình hủy xương và giảm quá trình tạo xương xảy ra đồng thời, đưa đến loãng xương.

Loãng xương được chia làm hai loại: tiên phát và thứ phát. Loại tiên phát là loại loãng xương tự phát sinh ra gồm loãng xương xảy ra ở phụ nữ sau mãn kinh và ở người già (cả nam và nữ trên 70 tuổi). Còn loãng xương thứ phát là loại loãng xương xảy ra sau khi bị một hay nhiều yếu tố tác động, như do bị bệnh tật nằm bất động lâu ngày, đặc biệt do sử dụng lâu dài một số dược phẩm. Một số dược phẩm khi dùng kéo dài có thể gây ra loãng xương.

 
 

- Trước hết là các thuốc chống viêm glucocorticoid (thường được gọi tắt là corticoid). Đó là các thuốc có tác dụng tốt trị các bệnh lý liên quan đến viêm mạn tính như hen suyễn, viêm xương khớp, viêm đa khớp dạng thấp hay liên quan đến các bệnh tự miễn như luput, vẩy nến, chàm... Có thể kể các thuốc như: hydrocortizol, prednisolon, dexamethazon, triamcinilon, betamethazol... Dùng glucocorticoid lâu ngày có thể bị loãng xương vì thuốc loại này làm tăng đào thải canxi qua nước tiểu (thiếu canxi sẽ làm giảm quá trình tạo xương), ngoài ra thuốc còn làm thoái hóa protein (tức cũng làm mất một chất cơ bản của xương).

- Kế đến là các thuốc chống động kinh. Các thuốc chống động kinh như phenobarbital, phenitoin, carbamazepin... dùng lâu ngày sẽ làm tăng nguy cơ bị loãng xương do các thuốc này có tác dụng gây cảm ứng enzym chuyển hoá thuốc ở gan (gọi chung là cytochrom P450) làm cho hệ enzym chuyển hoá thuốc hoạt động mạnh hơn trong cơ thể, làm cho bất cứ thuốc nào dùng sẽ bị chuyển hoá ở gan để không còn hoạt tính (nhưng có khi lại tăng độc tính). Không những thế, chính các chất có trong cơ thể có khi lại bị chuyển hoá ở gan để trở thành chất khác. Thí dụ như vitamin D bị chuyển hoá ở gan trở thành chất không còn tác dụng của vitamin. Tóm lại, các thuốc chống động kinh dùng lâu ngày sẽ gây cảm ứng làm cho các enzym chuyển hoá thuốc hoạt động mạnh lên, làm cho vitamin D có trong cơ thể mất tác dụng, không còn chuyển hoá tốt canxi để tạo xương. Nói dùng thuốc chống động kinh lâu ngày tăng nguy cơ loãng xương là vì thế, là làm mất vitamin D.

- Các thuốc ức chế miễn dịch như cyclosporin, tacrolimus... (thường dùng để ngăn sự thải ghép như ghép tủy, ghép thận) dùng lâu ngày cũng có thể gây loãng xương.

Biết được những nguy cơ trên nên ta cần phải thận trọng trong sử dụng các thuốc này. Không dùng thuốc tuỳ tiện, bừa bãi chính là đã đề phòng và chống các tác dụng phụ nguy hiểm của thuốc, trong đó có tác dụng gây loãng xương. Sử dụng thuốc tốt nhất là theo sự chỉ định và hướng dẫn của thầy thuốc. Riêng đối với phụ nữ, ngoài việc thận trọng trong sử dụng thuốc cần phòng ngừa loãng xương từ thời còn trẻ chứ không đợi đến tuổi sắp mãn kinh mới phòng bằng cách có chế độ dinh dưỡng giàu canxi, thực phẩm giàu canxi.

Việc bổ sung đầy đủ canxi qua chế độ ăn uống, tăng cường vận động, thận trọng trong sử dụng thuốc là biện pháp đơn giản phòng ngừa loãng xương.

PGS.TS. Nguyễn Hữu Đức - Theo Sức khỏe và Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm